ความยั่งยืนเป็นสิ่งที่ทุกองค์กรต้องการ และการจะได้มาซึ่งความยั่งยืน ต้องใช้ ESG เป็นตัวขับเคลื่อน แต่จะเริ่มอย่างไรให้เกิดเป็นวงจรที่ยั่งยืน และวัดผลได้ คุณดวงดาว มหะนาวานนท์ ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร บริษัท ซาบีน่า จำกัด (มหาชน) ได้มาแชร์วิธีนำ ESG มาปรับใช้ในองค์กรไว้อย่างเข้าใจง่าย ในโครงการ MissionX - Roadmap to Sustainability วันที่ 16 มิถุนายน 2566 ที่ผ่านมา

การทำ ESG ในแบบของซาบีน่า ต้องเรียกว่าเป็นการนำเข้าไปขมวดอยู่ในกระบวนการทำงานของแผนกต่างๆ แล้ว จึงไม่จำเป็นต้องตั้งแผนก ESG ขึ้นมาโดยตรง และเมื่อนำมาผสานเข้ากับการทำ LEAN Manufacturing แล้วนำมาย่อยให้ทุกคนในองค์กรเข้าใจ ไม่ว่าจะเป็นพนักงานในโรงงาน พนักงานขาย พนักงานออฟฟิศ ก็จะเกิดโอกาสสำเร็จสูง ซึ่งปัจจุบันทางซาบีน่ามีโครงการที่ทำอยู่รวม 14 โครงการด้วยกัน ส่วนใหญ่เป็นโครงการที่ทำมานานแล้ว ต่อมาได้ขมวดรวมอยู่ใน ESG แต่ละแกน เพื่อต่อยอดให้เกิดความยั่งยืน โลกได้ องค์กรได้ โดยคุณดวงดาว ได้ยกตัวอย่างโครงการในแต่ละแกน ที่มีทั้งโครงการใหม่ และการต่อยอดจากสิ่งที่ทำอยู่เดิม ให้เห็นภาพชัดจนขึ้น ดังนี้

ตัวอย่าง ESG ด้าน Environmental

โครงการโละแล้วไปไหน เปลี่ยนชุดชั้นในเก่าเป็นพลังงานสะอาด เนื่องจากชุดชั้นในเป็นสิ่งที่ย่อยสลายยาก ยิ่งมียอดขายมาก ก็ยิ่งสร้างภาระในการทำลาย ซาบีน่าจึงทำโครงการรับชุดชั้นในที่ไม่ใช่แล้วมาทิ้งด้วยวิธีเผาในระบบปิดที่ อินทรี อีโคไซเคิล โดยผู้ที่ต้องการทิ้งชุดชั้นในเก่า ไม่ว่าจะเป็นของผู้หญิง หรือผู้ชายก็ตาม สามารถนำใส่ถุงมาฝากไว้ที่กล่องรับชุดชั้นที่ร้านซาบีน่า หรือจุดที่มีกล่องของโครงการตั้งอยู่ เมื่อนำมาใส่กล่องแล้ว จะมีคิวอาร์โค้ดให้สแกนเก็บแต้ม โดยทุกการสแกน ซาบีน่าจะนำชุดชั้นในใหม่ไปบริจาคให้ผู้ยากไร้ รวมถึงมูลนิธิหรือองค์กรต่างๆ ต่อไป เป็นวงจรไปเช่นนี้ไปเรื่อยๆ ส่วนองค์กร หรือธุรกิจต่างๆ ที่สนใจทำ ESG ก็สามารถติดต่อนำกล่องไปวาง เพื่อให้พนักงานมีส่วนร่วมในการส่งชุดชั้นในเก่าไปทำลายอย่างถูกวิธีได้เช่นกัน โดยบรา 100 ตัวที่ถูกนำไปเผาในระบบปิด จะช่วยลดก๊าซเรือนกระจกได้ถึง 5,000 กรัม

นอกจากนี้ยังมีโครงการจัดการพลังงาน เช่น การทำโซลาร์เซลล์ การลดใช้ไฟฟ้าจากแอร์ การใช้พลังงานทดแทน และการลดปริมาณการปล่อยคาร์บอนบอนไดออกไซด์ ซึ่งเป็นหนึ่งในก๊าซเรือนกระจกที่มนุษย์ปล่อยขึ้นสู่ชั้นบรรยากาศมากที่สุด จนทำให้เกิดภาวะโลกร้อนตามมา โดยสิ่งที่ซาบีน่าทำควบคู่ไปด้วยมี 2 ส่วน คือ CFO และ CPO

CFO (Carbon Footprint for Organization) คือ การจัดทำปริมาณก๊าซเรือนกระจกที่ปล่อยออกมาจากกิจกรรมต่างๆ ขององค์กร เพื่อนำไปสู่การกำหนดแนวทางการบริหารจัดการเพื่อลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก เช่น ลดการใช้น้ำมัน เปลี่ยนมาใช้ Full Truck Load ไปเต็มคันรถ กลับเต็มคันรถ ใช้น้ำมันน้อยลง ต้นทุนต่ำลง ประสิทธิภาพสูงขึ้น สะท้อนออกมาที่ค่าใช้จ่ายลดลง กลายเป็นเรื่องที่ดีให้องค์กร

CPO ทำยากกว่า เนื่องจากเป็นการลดก๊าซเรือนกระจกตั้งแต่การคิดผลิตสินค้า ทางซาบีน่าเริ่มทำกลุ่มสินค้ายั่งยืนออกมาวางตลาด โดยใช้ผ้ารีไซเคิลนำมาผ่านกระบวนการทอเป็นผ้าใหม่ ใช้กระบวนการย้อมที่ประหยัดน้ำ พิมพ์ด้วยสีธรรมชาติ ซึ่งคุณดวงดาวแชร์ว่า สินค้าธรรมชาติความคงทนอาจจะน้อยลง แต่มีลูกค้ากลุ่มที่ยอมจ่ายอยู่ไม่น้อย โดยซาบีน่าตั้งเป้าไว้ภายในปี 2024 จะมีสินค้าที่เป็น Sustainable product ไม่น้อยกว่า 5% ของทุก SKU ที่มี เพื่อเป็นส่วนหนึ่งในการดูแลโลกใบนี้ให้คนรุ่นลูกรุ่นหลานต่อไป ซึ่ง SKU ของสินค้าแฟชั่น จะมีเรื่องของไซส์ สี ขนาด ที่แตกต่างกันมาเกี่ยวข้อง ดังนั้นตัวเลข 5% จึงไม่ง่าย และตัวเลขนี้อ้างอิงมาจากข้อมูลสัดส่วนสินค้ายั่งยืนในกลุ่มชุดชั้นในทั่วโลก คุณดวงดาวกล่าวไว้ว่า “ถ้าทั่วโลกทำได้ ซาบีน่าก็ทำได้”

ตัวอย่าง ESG ด้าน Social

มูลนิธิคุณแม่จินตนา ธนาลงกรณ์ เป็นหนึ่งในโครงการที่ซาบีน่าทำมาตั้งแต่ พ.ศ.2552 และได้ถูกยกระดับเข้ามาอยู่ในแกนของ Social ใน ESG โดยให้ทุนการศึกษากับลูกหลานพนักงาน ปัจจุบันทุนนี้เปิดกว้างให้กับเด็กและเยาวชนที่เรียนดีแต่ขาดแคลนทุนทรัพย์ทั่วประเทศ

โครงการห้องอิ่มบุญ เป็นโครงการ 5 ส. ที่เป็นแนวคิดหลักในการทำ Lean และ Kaizen เพื่อปรับปรุงประสิทธิภาพการผลิต อะไรไม่จำเป็นใช้ จะถูกเก็บมาบริจาคในห้องอิ่มบุญ ส่วนเศษวัสดุเหลือใช้จากกระบวนการผลิต จะถูกนำมาทำเป็นของใช้ เช่น พรมเช็ดเท้า ผ้าถูพื้น เพื่อนำไปขายให้กับพนักงานและคนทั่วไปที่สนใจในห้องอิ่มบุญ เงินที่ได้จากการขายสินค้าในห้องอิ่มบุญ จะนำเข้ามูลนิธิคุณแม่จินตนา ธนาลงกรณ์ เพื่อเป็นทุนการศึกษาให้เด็กต่อไป

อีกโครงการที่นำจุดเด่นในความเป็นผู้นำตลาดชุดชั้นในแบรนด์ไทยของซาบีน่าก็คือ Sewing Cup, Sewing Heart - เย็บเต้ารวมใจ สู้ภัยมะเร็ง ซึ่งเป็นโครงการที่เกิดขึ้นมาแล้ว 15 ปี ด้วยเห็นว่ามะเร็งเต้านมติดอันดับ 1 ใน 3 มะเร็งที่คร่าชีวิตผู้หญิงทั่วโลก โครงการเต้านมเทียมจึงเกิดขึ้นเพื่อช่วยรักษาสมดุลของไหล่แก่ผู้ป่วยนมะเร็งที่ถูกตัดเต้านมทิ้งไปข้าง ให้ใช้ชีวิตได้มั่นใจขึ้น โดยเต้านมเทียมทำจากเม็ดพลาสติกบริสุทธิ์ในแบบกึ่งสำเร็จรูป อาสาสมัครสามารถนำไปเย็บเพื่อส่งต่อให้ผู้ที่จำเป็นต้องใช้ได้ ส่วนหนึ่งส่งต่อให้โรงพยาบาลนำไปมอบให้ผู้ป่วยโดยไม่คิดเงิน สำหรับตัวผู้ป่วยเอง ก็สามารถติดต่อขอรับเต้านมเทียมตรงจากซาบีน่าได้ฟรีเช่นกัน

ตัวอย่าง ESG ด้าน Governance

ในด้านของธรรมาภิบาลและจริยธรรมในการดำเนินธุรกิจ คุณดวงดาวยกตัวอย่างเรื่องใกล้ตัวพนักงาน เช่น การสอนให้แต่ละแผนกทำงบกำไรขาดทุน สิ่งนี้จะทำให้แต่ละคนในแผนกรู้ว่า รายได้ของตนเองคืออะไร แล้วสิ่งที่จะกระทบกับรายได้มีอะไรบ้าง หากมีผลกระทบเชิงลบสูง ค่าใช้จ่ายของแผนกก็จะสูงแซงรายได้ ทุกคนก็จะช่วยกันควบคุมค่าใช้จ่ายในแผนกตนเอง เกิดการคิดก่อนใช้ คำนวณก่อนเบิก ข้อมูลของแต่ละแผนกตรวจสอบได้ เชื่อมโยงกัน ติดตามความคืบหน้าได้ และเมื่อรวมกันทุกแผนก สิ่งนี้จะสะท้อนออกมาเป็นภาพรวมผลประกอบการของบริษัทตามความเป็นจริง ไม่เกิดคำถามคาใจเรื่องค่าตอบแทนตามมา

สำหรับองค์กรที่มีการทำ CSR อยู่แล้ว คุณดวงดาวแนะนำว่า สามารถเริ่มจากการกรุ๊ป CSR ที่ทำอยู่แล้ว นำมายกระดับเข้าไปอยู่ในแกนต่างๆ ของ ESG โดยไม่จำเป็นต้องเน้นที่ปริมาณ แต่ให้ดูว่าอะไรคือสิ่งที่องค์กรส่งเสริม ทำแล้วโลกได้ องค์กรได้ ก็ให้เน้นเรื่องนั้นก่อน ซึ่งการทำ ESG ของแต่ละองค์กรจะแตกต่างกันไป สิ่งสำคัญคือ ทำแล้วต้องไม่เสียเปล่า แม้ช่วงแรกอาจจจะมีค่าใช้จ่ายเพิ่มขึ้นบ้าง แต่เป็นการลงทุนที่คุ้มค่าในระยะยาว เช่น ได้ประสิทธิภาพในการทำงานที่มากขึ้น ต้นทุนการทำงานต่ำลง มีแต้มต่อในการแสวงหาโอกาสใหม่ๆ จากการเอาจริงเอาจังกับปัญหาที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงทางสังคมและสิ่งแวดล้อมในระดับโลก เป็นต้น โดยเฉพาะการลดปริมาณคาร์บอนไดออกไซด์ กำลังได้รับความสนใจ ก็ต้องมาดูว่า ธุรกิจของเราในเชิง Carbon Footprint คืออะไร จะวัดค่าอย่างไร จะลดอย่างไร ตัดอย่างไร ซึ่งคุณดวงดาวทิ้งท้ายไว้ว่า “การเปลี่ยนแปลงจะเกิดขึ้นได้ ผู้นำต้องให้ความสำคัญ และต้องทำให้พนักงานเข้าใจ และมีส่วนร่วมให้ได้”

_{ที่มา: สัมมนาโครงการ Mission X Roadmap to Sustainability: Sustainability Management Team โดย คุณดวงดาว มหะนาวานนท์ ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร บริษัท ซาบีน่า จำกัด (มหาชน) วันที่ 16 มิถุนายน 2566}