การสอนเรื่องวินัยทางการเงินให้ลูกก็เหมือนกับวินัยเรื่องอื่นๆ ที่ควรปลูกฝังตั้งแต่ยังเล็ก หลายคนอาจสงสัยว่าเรื่องเงินน่าจะเข้าใจยาก แล้วเด็กเขาจะรู้เรื่องหรือไม่ แนะนำ 6 บทเรียนเรื่องการเงินพื้นฐานเหมาะกับเด็กเล็ก ที่คุณพ่อคุณแม่สอนเขาได้ด้วยตัวเอง

1)  แยกให้ออกระหว่าง จำเป็น vs อยากได้

การสอนให้ลูกรู้ถึงความแตกต่างของแนวคิดเรื่องความ “จำเป็น” กับ“อยากได้” สิ่งของต่างๆ เป็นทักษะสำคัญที่จะปูพื้นฐานสู่วินัยการเงินที่ดี  “จำเป็น” คือต้องมีเพื่อการดำรงชีวิต “ต้องการ” คือมีก็ดี แต่ถ้าไม่มีก็สามารถใช้ชีวิตอยู่ได้ การสอนให้เด็กจัดลำดับคุณค่าสิ่งของต่างๆ เริ่มต้นจากที่เขาเห็นในชีวิตประจำวัน เช่น อาหาร น้ำดื่ม บ้าน ช็อกโกแลต ไอศกรีม สเก็ตบอร์ด ฯลฯ เป็นก้าวแรกที่เด็กจะได้เรียนรู้การจัดลำดับให้ความสำคัญในการใช้เงินกับสิ่งที่จำเป็น

2)  เงินไม่ได้ออกมาจากตู้เฉยๆ และไม่มีบัตรวิเศษเสกของได้

การเห็นเงินไหลออกมาจากตู้ ATM หรือพ่อแม่ใช้บัตรรูดซื้อของ อาจทำให้เด็กไม่ตระหนักว่าเงินเป็นของที่มีจำกัด พ่อแม่ต้องอธิบายให้ลูกเข้าใจว่าเงินมาจากการทำงาน โดยเรานำไปเก็บไว้ในธนาคาร จะถอนออกมาเมื่อจำเป็นต้องใช้ และการใช้บัตรเครดิตรูดซื้อของ ก็ต้องจ่ายคืนเงินที่ซื้อของไปตอนปลายเดือน

3)  เรียนรู้เรื่องการทำงบ

วิธีให้เด็กเรียนรู้ได้ดีที่สุดคือเปิดโอกาสให้เขาบริหารจัดการเงินเอง ถ้าเขาได้ค่าขนมแล้วใช้ซื้อขนมเล็กๆ น้อยๆ จนหมด ไม่ได้แบ่งมาเก็บออม เขาก็จะไม่มีเงินมาจะซื้อของเล่นชิ้นใหญ่ที่อยากได้ ประสบการณ์เหล่านี้จะสอนให้เขารู้ถึงผลของการใช้จ่ายเงินโดยไม่มีการวางแผน

4) ช้าๆ ได้พร้าเล่มงาม

การฝึกให้เด็กอดทนรอคอย (delayed gratification) จะช่วยสร้างภูมิต้านทานต่อโปรโมชั่นพวก “ซื้อก่อน จ่ายทีหลัง” ที่เป็นสาเหตุของการเป็นหนี้บัตรเครดิต และสิ่งที่สำคัญไม่แพ้กันคือ หยุดการซื้อที่เกิดจากการกระตุ้นอารมณ์ ณ จุดขาย (Impulse Buying) โดยก่อนจะออกไปซื้อของ ให้ครอบครัวช่วยกันตั้งงบที่จ่าย ทำลิสต์รายการซื้อของ ประมาณราคาของแต่ละอย่าง เปรียบเทียบราคาของออนไลน์ และการใช้คูปองลดราคา สิ่งเหล่านี้จะปลูกฝังให้ลูกรู้จักการซื้อของอย่างคุ้มค่าและเคยชินกับการวางแผนก่อนออกไปซื้อของ

5) ดูโฆษณาแล้วคิดตามด้วย

สื่อโฆษณามีอิทธิพลต่อความคิดของผู้คน ยิ่งในสมัยนี้ที่มีการโฆษณาสินค้าในสื่อทุกช่องทาง ด้วยรูปแบบหลากหลาย พ่อแม่ควรอธิบายวิธีที่โฆษณาชักจูงใจคนให้ซื้อของให้ลูกได้เรียนรู้ไว้ด้วย ซึ่งการพยายามกระตุ้นให้เด็กรู้จักตั้งข้อสงสัยสิ่งที่สื่อโฆษณาเผยแพร่ จะช่วยสร้างภูมิต้านทานความน่าหลงใหลของสินค้าในโฆษณา รวมถึงการหลงเชื่อข้อความสื่อสารชักจูงของโฆษณาโดยไม่ไตร่ตรอง

6)  การแบ่งปัน

การฝึกให้เด็กแบ่งเงินส่วนหนึ่งไว้แบ่งปัน สอนให้เด็กรู้ว่าเงินของเขาสามารถนำไปช่วยให้ชีวิตของคนอื่นดีขึ้น แทนที่จะแค่เอาไปซื้อของ ซึ่งการแบ่งปันช่วยเหลือคนอื่นไม่จำเป็นต้องเป็นจำนวนมาก เพียงแค่เงินเล็กน้อยจากหลายๆ คนก็สร้างความเปลี่ยนแปลงได้

สนใจออมเงินให้ได้ผลตอบแทนมากขึ้น ออมกับบัญชีเงินฝากระยะยาวของ SCB เพิ่มพูนเงินออมให้งอกเงยและโดยใช้วิธีการตัดเงินอัตโนมัติจากบัญชีเงินเดือนเพื่อเป็นการบังคับตัวเองให้ออมอย่างสม่ำเสมอให้เงินออมเติบโตขึ้นเรื่อยๆ เปิดบัญชีออนไลน์ผ่านแอป SCB EASY ได้เลย

อ้างอิง
https://www.asb.co.nz/blog/2015/06/teaching-kids-the-difference-between-needs-and-wants.html
https://www.parents.com/kids/responsibility/money-management/lessons-teach-kids-about-money/