เป็นที่ทราบกันดีว่าประเทศเวียดนามเป็นประเทศที่มีความเติบโตทางเศรษฐกิจสูงมาก เป็นประเทศที่นักลงทุนจากทั่วโลกต่างย้ายฐานการผลิตมายังเวียดนาม เนื่องด้วยหลากหลายปัจจัย อาทิ ต้นทุนค่าแรง, ประสิทธิภาพของแรงงานที่มีมากขึ้น ทั้งคุณภาพแรงงาน และสัดส่วนคนวัยทำงานของประชากรชาวเวียดนามที่เหมาะสม, สิทธิพิเศษทางภาษีต่างๆ, ชัยภูมิที่เหมาะสม มีพรมแดนติดกับจีนซึ่งเป็นตลาดสำคัญของโลก และสงครามการค้าระหว่างสหรัฐอเมริกากับจีน ที่เวียดนามได้รับอานิสงส์ โดยนักลงทุนต่างชาติต่างย้ายฐานการผลิตมายังเวียดนาม โดยเฉพาะนักลงทุนจากญี่ปุ่น

ด้วยปัจจัยต่างๆ เหล่านี้ ส่งผลให้มีชนชั้นกลางในเวียดนามเพิ่มขึ้นจากการขยายตัวทางเศรษฐกิจ คนเวียดนามมีรายได้สูงขึ้น มีคุณภาพชีวิตดีขึ้น และมีความเติบโตในวิชาชีพ สร้างฐานะความเป็นอยู่ที่มั่นคง จึงกล้าตัดสินใจเลือกซื้อสินค้าราคาสูง ต่างจากในอดีต ถือว่าเวียดนามเป็นตลาดที่มีศักยภาพสูง และรถยนต์ก็เป็นดัชนีชี้วัดความเป็นอยู่ของคนเวียดนามได้อย่างดี สำหรับเวียดนามแล้วการถือครองรถยนต์ยังต่ำอยู่เมื่อเทียบกับสัดส่วนประชากร โดยมีสัดส่วนที่ 23 คัน ต่อประชากร 1,000 คน (ข้อมูลจาก BOT)  เมื่อเทียบกับประเทศไทยซึ่งเป็นประเทศผู้ส่งออกรถยนต์ไปยังเวียดนามรายสำคัญ ซึ่งมีสัดส่วนอยู่ที่ 227 คันต่อประชากร 1,000 คน (ข้อมูลจาก SCB EIC เมื่อปี 2560)

ศูนย์ข้อมูลข่าวอาเซียน กรมประชาสัมพันธ์ เปิดเผยว่า ในปี 2563 ที่ผ่านมา เวียดนามมียอดขายรถยนต์อยู่ที่ 283,983 คันซึ่งลดลงเพียงแค่ 7% ทั้งๆ ที่อยู่ท่ามกลางสถานการณ์โควิด-19 ถือเป็นตลาดรถยนต์ที่มีประสิทธิภาพดีที่สุดในภูมิภาค และเมื่อต้นปี 2564 เวียดนามก็ได้รับยกย่องเป็นประเทศเดียวในภูมิภาคที่เลี่ยงการตกสู่ภาวะถดถอยอันเนื่องมาจากสถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิด-19 ได้เป็นอย่างดี และเวียดนามก็มีสถานะเป็นฐานการผลิตทางเลือกไปยังจีน

จากการรายงานของ DITP พบว่าในช่วง 9 เดือนแรกของปี 2564 ยอดขายรถยนต์ของสมาคมผู้ผลิตยานยนต์ในเวียดนาม (Vietnam Automobile Manufacturers Association : VAMA) มีจำนวน 188,937 คัน เพิ่มขึ้น 5% เมื่อเทียบกับช่วงเวลาเดียวกันกับปีก่อน โดยสถานการณ์ตลาดรถยนต์ในเวียดนามช่วงระหว่างเดือนเมษายน - สิงหาคม มียอดขายลดลงอย่างต่อเนื่อง อันเนื่องมาจากสถานการณ์โควิด-19 ที่แพร่ระบาดภายในประเทศ และเมื่อสถานการณ์ดีขึ้น ยอดขายรถยนต์ของกลุ่มสมาชิก VAMA กลับดีดตัวเพิ่มขึ้นในเดือนกันยายน โดยมียอดขายสูงถึง 13,537 คัน เพิ่มขึ้น 52% เมื่อเทียบกับเดือนสิงหาคม (เป็นช่วงเวลาที่ยอดขายรถยนต์ต่ำที่สุดตั้งแต่ปี 2555) นับว่าเป็นสัญญาณการเติบโตที่ดี และส่งผลถึงยอดส่งออกชิ้นส่วนรถยนต์ของไทยที่เป็นคู่ค้ารายใหญ่ของเวียดนาม

สำหรับรถยนต์ที่ขายดีที่สุด 3 อันดับแรกในไตรมาสแรกของปี 2564 ได้แก่

1. Hyundai Accent เป็นรถยนต์ที่ขายดีที่สุด มียอดขายจำนวน 4,804 คัน

Hyundai Accent เป็นรถซีดานขนาด B ซึ่งได้เปิดตัวโฉมล่าสุด 2021 ไปเมื่อปลายปี 2563 ที่ผ่านมา บริษัท TC Motor ยักษ์ใหญ่ทางด้านการนำเข้ารถยนต์ ได้นำ Accent รุ่นใหม่มาประกอบในเวียดนาม ณ จังหวัด นิงห์บิงห์ ขณะนี้เวียดนามให้ความสำคัญกับการพัฒนาอุตสาหกรรมรถยนต์ในประเทศและมีนโยบายต่างๆ เพื่อสนับสนุนผู้ประกอบการ ซึ่งจะช่วยให้อุตสาหกรรมรถยนต์ในประเทศมีข้อได้เปรียบมากขึ้นโดยเฉพาะการแข่งขันทางด้านราคา

2. Mitsubishi Xpander มียอดขายจำนวน 4,602 คัน

ตั้งแต่วันที่ 11 สิงหาคม 2563 บริษัท Mitsubishi Vietnam ได้นำรถยนต์รุ่น Xpander ซึ่งเป็นรุ่นขายที่ดีที่สุดมาประกอบที่โรงงานในจังหวัดบิ่ญเซือง และเริ่มจำหน่ายในเดือนสิงหาคม 2563 ซึ่งรถรุ่นที่ประกอบภายในเวียดนามจะมีราคาต่ำกว่ารุ่นที่นำเข้า ราว 30-40 ล้านเวียดนามด่ง (หรือ 1,300-1,720 เหรียญสหรัฐ) จึงเป็นอีกหนึ่งปัจจัยที่คนเวียดนามตัดสินใจเลือกซื้อ

3. VinFast Fadil มียอดขายจำนวน 4,148 คัน

รถยนต์สัญชาติเวียดนามคันแรก โดยบริษัท VinFast ในเครือ Vingroup ยักษ์ใหญ่ทางเศรษฐกิจของเวียดนามซึ่งมีธุรกิจที่หลากหลาย ได้แก่ อสังหาริมทรัพย์ ศูนย์การค้า ซูเปอร์มาร์เก็ต ร้านสะดวกซื้อ โรงแรม โรงพยาบาล โรงเรียน การให้บริการชำระเงิน การผลิตโทรศัพท์มือถือ และเป็นผู้ผลิตรถยนต์ของเวียดนามเจ้าแรก เมื่อช่วงเดือนเมษายนที่ผ่านมา มีแพลนว่าจะเสนอขายหุ้นต่อประชาชนทั่วไป (IPO) ในตลาดหุ้นนิวยอร์ก คาดว่าจะระดมทุนได้ถึง 2 พันล้านเหรียญสหรัฐฯ แต่เนื่องจากกฎระเบียบในการตรวจสอบของสหรัฐฯ เข้มงวดมากขึ้น การเข้าจดทะเบียนจึงได้ยืดเวลาออกไป นอกจากนี้ยังมีการพัฒนารถยนต์ไฟฟ้า เพื่อจำหน่ายไปยังตลาดอเมริกา และยุโรป ภายในปี 2565 ด้วย ส่งผลให้ VinFast พัฒนาอุตสาหกรรมการผลิตรถยนต์สัญชาติเวียดนามอย่างไม่หยุดยั้ง ภายใต้แรงสนับสนุนจากทางรัฐบาลในด้านภาษีนำเข้าชิ้นส่วนรถยนต์เป็นศูนย์ โดยมีเงื่อนไขผู้ผลิตรถยนต์ต้องมีผลผลิตรถยนต์ขั้นต่ำคือ 8,500 คันต่อปี และ 3,500 คันต่อปีสำหรับแต่ละรุ่น และจะเพิ่มขึ้นเป็น 13,500 และ 5,000 ตามลำดับภายในสิ้นปี 2565

สำหรับรถยนต์รุ่น VinFast Fadil นั้น เป็นสไตล์รถครอสโอเวอร์ โดยมีต้นแบบเป็นรถ Opel Karl Rocks และผสมกับเทคโนโลยีบางส่วนจาก BMW ซึ่ง VinFast ได้เปิดตัวไปเมื่อกลางปี 2017 ที่ผ่านมา แต่ VinFast ยังคงใหม่อยู่สำหรับตลาดเวียดนาม แต่ที่ผ่านมา VinFast พยายามใช้ความเป็นชาตินิยมสร้างจุดขายให้กับสินค้าที่จำหน่าย และเริ่มมียอดขายไต่ระดับขึ้นมาอย่างต่อเนื่อง และความพยายามก็สำเร็จ เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ 2021 ที่ผ่านมา VinFast Fadil ได้ครองอันดับหนึ่งของยอดขายรถยนต์ในเวียดนาม แต่อย่างไรก็ตาม เมื่อพิจารณายอดขายรถยนต์ในเวียดนามในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ 2564 ตามแต่ละค่ายรถแล้ว VinFast ยังเป็นอันดับ 4 ตามหลัง Thaco-KIA, Hyundai และ Toyota

สำหรับความท้าทายของผู้ประกอบการไทยคือ เวียดนามได้ให้ความสำคัญกับการพัฒนาอุตสาหกรรมรถยนต์ในประเทศและมีนโยบายต่าง ๆ เพื่อสนับสนุนผู้ประกอบการตามที่ได้กล่าวไปแล้ว ซึ่งจะช่วยให้อุตสาหกรรมรถยนต์ในประเทศมีข้อได้เปรียบมากขึ้น ด้วยเหตุนี้การส่งออกรถยนต์ของไทยมายังเวียดนามในอนาคตอาจต้องเผชิญกับการแข่งขันด้านราคามากขึ้น ส่วนโอกาสของผู้ประกอบการไทยนั้น ตลาดรถยนต์ในกัมพูชายังเติบโตได้อีกมาก โดยพิจารณาจากสัดส่วนการถือครองรถยนต์ยังค่อนข้างต่ำ สามารถเพิ่มโอกาสให้นักลงทุนไทยพัฒนาสินค้ารถยนต์ให้ทันสมัยด้วยเทคโนโลยีขั้นสูง เช่น เทคโนโลยีการขับเคลื่อนแบบไร้คนขับ หรือการรักษาสิ่งแวดล้อมด้วยการผลิตรถยนต์ไฟฟ้าควบคู่ไปด้วย สามารถตอบโจทย์ผู้บริโภคในปัจจุบัน โดยเฉพาะผู้บริโภคในตลาดเวียดนาม ซึ่งไทยนั้นเป็นศูนย์กลางภาคอุตสาหกรรมการผลิตรถยนต์เพื่อรองรับตลาดในประเทศและการส่งออกในภูมิภาคอาเซียน และเป็นคู่ค้าสำคัญในการส่งออกรถยนต์ผลิตสำเร็จไปยังเวียดนาม รวมถึงการที่เวียดนามเริ่มมีการผลิตรถยนต์ได้ในประเทศเอง ก็จะเป็นโอกาสที่นักลงทุนไทยสามารถส่งออกชิ้นส่วนรถยนต์ไปยังเวียดนามได้อีกด้วย

ลูกค้าที่สนใจประกอบธุรกิจใน CLMV หรือประเทศเขตอนุภูมิภาคลุ่มแม่น้ำโขง (Great Mekong Subregion: GMS) ได้แก่ กัมพูชา ลาว เมียนมาร์ และเวียดนาม ธนาคารไทยพาณิชย์มีสาขาต่างประเทศที่พร้อมจะดูแลและให้บริการ สนใจติดต่อ https://www.scb.co.th/en/corporate-banking/international-network.html

ขอบคุณข้อมูลดีๆ จาก: ธนาคารไทยพาณิชย์ สาขาโฮจิมินท์ซิตี้ เวียดนาม

ข้อมูลอ้างอิง

1.Manager Online. “อุตฯ ยานยนต์เวียดนามโตพุ่ง แม้นำเข้าจากไทยจะเพิ่มกว่า 46%”. https://mgronline.com/stockmarket/detail/9620000097532 (ค้นหาเมื่อ 29/4/21)

2.Vn.Express. “Vietnam market big enough for Japanese business ambitious: PM”. https://e.vnexpress.net/news/business/economy/vietnam-market-big-enough-for-japanese-business-ambitions-pm-4158587.html (Accessed 30/4/21)

3.BOT. “CLMV Weekly News Updates September 7-11,2020”. https://www.bot.or.th/Thai/AboutBOT/InternationalCooperation/Doc_CLMVNews/CLMV%20News%207%20-%2011%20Sep%202020.pdf (ค้นหาเมื่อ 30/4/21)

4. Positioning . “จับตา “VinFast” ผู้ผลิตรถยนต์รายใหญ่สุดของเวียดนาม จ่อเข้า “ระดมทุน” ในตลาดหุ้นสหรัฐฯ”. https://positioningmag.com/1327814 (ค้นหาเมื่อ 12/5/64)

5.SCB EIC “กลยุทธ์ฝ่าทางตัน อุตสาหกรรมยานยนต์ไทย”. https://www.scbeic.com/th/detail/product/3644 (ค้นหาเมื่อ 12/5/64)

6.DITP. “เวียดนามออกนโยบายส่งเสริมการผลิตและประกอบรถยนต์ในประเทศ”. https://www.ditp.go.th/contents_attach/643873/643873.pdf (ค้นหาเมื่อ 12/5/64)

7. ศูนย์ข้อมูลข่าวสารอาเซียน กรมประชาสัมพันธ์. “ยอดขายรถยนต์ในอาเซียน ปี 63 ลดลงกว่า 28% ยอดซื้อรถในอินโดฯ ลดลงกว่า 48%”. http://www.aseanthai.net/ewt_news.php?nid=11276&filename=index (ค้นหาเมื่อ 13/5/64)

8. VnEconomy. “Check out 3 good price car models coming to Vietnam”. https://vneconomy.vn/diem-mat-3-mau-xe-o-to-gia-tot-sap-ve-viet-nam.htm (Accessed 13/5/21)

9. Car Debuts. “ชาตินิยมได้ผลแล้ว! Vinfast สร้างประวัติศาสตร์เป็นครั้งแรก ดัน Fadil สู่อันดับ 1 ในด้านยอดขายที่ประเทศเวียดนาม”. https://cardebuts.com/2021/04/vietnam-best-selling-cars-sales-february-2021-vinfast-fadil-hatchback-no-1/ (13/5/64)

10. Thailand Automotive Institute. “ไทย-อินโดฯ ชิงเจ้าตลาดรถยนต์นำเข้าในเวียดนาม”. https://data.thaiauto.or.th/auto/auto-news/dailynews/9274-%E2%80%9C%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2-%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%94%E0%B8%AF%E2%80%9D-%E0%B8%8A%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%94%E0%B8%A3%E0%B8%96%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B9%8C%E0%B8%99%E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%94%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%A1.html (ค้นหาเมื่อ 17/5/64)

11.   Vietnam Investment Review. “US IPO of VinFast could be delayed due to scrutiny over SPACW”. https://vir.com.vn/us-ipo-of-vinfast-could-be-delayed-due-to-scrutiny-over-spac-84494.html (Accessed 11/11/21)

12.   กรุงเทพธุรกิจ. “สัญญาณบวกตลาดรถเวียดนาม ยอดขายพุ่ง “ฝ่าพิษ” โควิด”. https://www.bangkokbiznews.com/business/967316 (ค้นหาเมื่อ 12/11/64)

13.   DITP. “ข่าวเด่นประจำสัปดาห์จากกรุงฮานอย ประเทศเวียดนาม”. file:///D:/Users/s62013/Downloads/752907.pdf (ค้นหาเมื่อ 12/11/64)