ความรู้เรื่องการเงิน การวางแผนทางการเงินอาจจะไม่ได้มีการสอนเป็นเรื่องเป็นราวในห้องเรียน ไม่ได้มีการให้ความรู้หรือปลูกฝังพฤติกรรมการใช้เงินที่ถูกต้องมาตั้งแต่เด็ก แม้กระทั่งระดับมหาวิทยาลัยก็แทบไม่มีการสอน นอกจากคนที่เรียนจบด้านการเงิน เศรษฐศาสตร์ หรือการบัญชีโดยตรง  ต้องยอมรับว่าคนจำนวนมากอาจไม่รู้เลยด้วยซ้ำว่า Financial Literary หรือความรู้ในชีวิตประจำวันเรื่องการเงินคืออะไรบ้าง บทความนี้จะแนะนำ 5 ความรู้พื้นฐานทางการเงินที่ทุกคนต้องรู้

การกำหนดและบริหารงบประมาณหรือเงินในกระเป๋า เป็นความสามารถเบื้องต้นที่จะทำให้ใช้เงินที่มีอยู่ได้ประโยชน์สูงสุด ปัจจุบันเทคโนโลยีเข้ามาช่วยในเรื่องการบริหารเงิน บริหารงบประมาณ จัดการเรื่องการเงินให้ง่ายขึ้นมาก ไม่ต้องกลัวว่าถ้าคุณไม่เก่งเลข ไม่เก่งเรื่องการคำนวณคุณจะทำไม่ได้ ปัจจุบันมีแอปมากมายที่สามารถช่วยเรื่องนี้ได้ ทำให้เรารู้ว่าเราใช้เงินไปทำอะไรบ้าง ใช้ได้คุ้มค่าหรือไม่  การใช้เงินโดยไม่คำนึงถึงงบประมาณจะทำให้คุณใช้เงินเกินตัว คุณควรตั้งงบประมาณสำหรับการใช้จ่ายในแต่ละหมวด เช่น เงินออม ค่าอาหารค่ากินอยู่ ค่าสาธารณูปโภค ค่าสันทนาการ ค่าเสื้อผ้าเครื่องแต่งกาย เป็นต้น เมื่อตั้งงบประมาณในแต่ละหมวดแล้วต้องปฏิบัติตามนั้นอย่างเคร่งครัดด้วย

ถึงแม้ว่าคุณจะยังยืนยันว่าคุณไม่เก่งเรื่องตัวเลขแต่เรื่องอัตราดอกเบี้ยเป็นสิ่งที่คุณจำเป็นต้องทำความเข้าใจ ไม่ว่าจะเป็นดอกเบี้ยขารับหรือขาจ่าย เช่น ดอกเบี้ยเงินกู้ซื้อบ้าน ถ้าคุณเข้าใจว่าเป็นแบบลดต้นลดดอกนั่นแปลว่าถ้าคุณโปะเงินค่าผ่อนได้มากเท่าไหร่คุณก็จะเสียดอกเบี้ยลดลงเท่านั้น แถมผ่อนหมดได้เร็วขึ้น หรือการผ่อนรถสักคันถ้าคุณนำดอกเบี้ยที่ต้องจ่ายมารวมคุณจะเห็นมูลค่าจริงที่ต้องจ่ายของรถคันนั้น บางทีคุณอาจเปลี่ยนใจเก็บเงินสดให้พอแล้วค่อยซื้อรถด้วยเงินสดก็ได้ ดังนั้นความรู้เรื่องดอกเบี้ยจึงเป็นความรู้พื้นฐานที่คุณควรเข้าใจตั้งแต่อายุยังน้อย เพราะดอกเบี้ยมีผลต่อการเพิ่มความมั่งคั่ง หรือในทางตรงข้ามอาจเป็นสิ่งที่ทำให้คุณเป็นหนี้ไปตลอดชีวิตก็เป็นได้

แน่นอนว่าการเก็บออมเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้เรามีสุขภาพทางการเงินที่ดี แต่ในความเป็นจริงยังมีการให้ความสำคัญกับการออมในบางเรื่องที่คลาดเคลื่อน เช่น คนในวัยหนุ่มสาวมักมองไม่เห็นความสำคัญของการออมเงินเพื่อการเกษียณ เพราะคิดว่าเป็นเรื่องไกลตัว การเริ่มหัดออมเงินตั้งแต่อายุยังน้อยช่วยเพิ่มความรู้ความเข้าใจในการออมและสร้างพฤติกรรมการเก็บออมไปชั่วชีวิต การเริ่มออมอย่างง่ายๆ คือการตั้งเป้าหมายในการออมก่อน แล้วเริ่มหัดออมจากเงินจำนวนน้อยๆ เพื่อให้สำเร็จได้ง่ายและสร้างกำลังใจในการออม เช่น วัยรุ่นอาจเริ่มตั้งเป้าหมายเล็กๆ ในสิ่งที่ตัวเองอยากได้ที่เป็นเงินก้อนที่ไม่ใหญ่มาก สามารถทำได้ไม่ยาก เช่น เก็บเงินซื้อตั๋วคอนเสิร์ตของศิลปินต่างชาติจำนวน 2,000 บาทด้วยตัวเอง แล้วค่อยๆ ขยับแผนการออมให้ใหญ่ขึ้น ตามทักษะการออมที่เก่งขึ้นและรายได้ที่เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ และการออมจะติดตัวกลายเป็นนิสัยของคุณไปโดยปริยาย

ต้องยอมรับความจริงว่าสำหรับคนส่วนใหญ่การเสียเครดิตเกิดขึ้นมากกว่าการสร้างเครดิต คนส่วนใหญ่ไม่เข้าใจว่าพฤติกรรมแบบไหนทำให้เสียเครดิตทางการเงิน และการกู้เครดิตกลับมานั้นไม่ใช่เรื่องง่าย ดังนั้นความเข้าใจเรื่องหนี้จึงเป็นความรู้ทางการเงินขั้นพื้นฐานที่ทุกคนต้องเข้าใจ การเป็นหนี้ไม่ใช่เรื่องเสียหายทั้งหมด แถมถ้ามีหนี้แล้วชำระหนี้ตรงเวลายังเป็นการสร้างเครดิตทางการเงินที่ดีอีกด้วย และการมีเครดิตทางการเงินที่ดียังมีประโยชน์มากในอนาคตไม่ว่าจะเป็นการกู้เพื่อซื้อที่อยู่อาศัยหรือกู้เพื่อทำธุรกิจ การสร้างเครดิตทางการเงินที่ดีตั้งแต่อายุยังน้อยจะวางรากฐานที่ดีในอนาคต แต่ในความเป็นจริงๆ แล้วมีคนจำนวนมากที่อาจเริ่มมีบัตรเครดิตใหม่แล้วตื่นเต้น บางคนมีบัตรหลายใบก็นำไปใช้จ่ายฟุ่มเฟื่อยจนเป็นหนี้เกินตัว สุดท้ายจ่ายไม่ไหวเสียเครดิตตั้งแต่อายุยังน้อย การมีบัตรเครดิตจริงแล้วเป็นเรื่องดีถ้าใช้อย่างฉลาดก็จะได้รับสิทธิประโยชน์มากมาย แถมเป็นตัวช่วยในยามฉุกเฉินเมื่อต้องการใช้เงินจริงๆ ได้อีกด้วย

ปัจจุบันการให้บริการทางการเงินย้ายมาอยู่บนโลกออนไลน์มากขึ้นเรื่อยๆ การหลอกโจรกรรมข้อมูลส่วนตัวต่างๆ เพื่อเข้าไปขโมยเงินในบัญชีเกิดขึ้นจำนวนมาก แถมโจรยังพัฒนาวิธีการได้แยบยลขึ้นทุกวันดังนั้น การเปิดรับและอัปเดตข่าวสาร ความรู้เกี่ยวกับกลเม็ดต่างๆ ของโจรออนไลน์จึงเป็นเรื่องที่จำเป็น ที่สำคัญต้องมีสติทุกครั้งที่ทำธุรกรรม อะไรดูแปลกหรือไม่แน่ใจอย่าคลิก อย่าให้ข้อมูลหรืออย่าเปิดไฟล์แนบ ถ้าไม่แน่ใจติดต่อธนาคารที่ถูกแอบอ้างว่าเคสนั้นๆ เป็นการติดต่อจากธนาคารจริงหรือไม่
 

จะเห็นว่าทั้ง 5 ข้อดูเป็นเรื่องเบสิกที่ทุกคนน่าจะมีความรู้ ความเข้าใจอยู่แล้ว แต่ในความเป็นจริงกลับเป็นไปในทางตรงกันข้าม คนจำนวนมากยังมีเงินใช้แค่เดือนชนเดือน เงินเก็บไม่มี  ไม่มีเงินสำรองฉุกเฉิน และอีกมากมายใกล้วัยเกษียณแล้วแต่ยังมีเงินไม่ถึงหลักล้าน ดังนั้น การมีความรู้เรื่องการเงินเบื้องต้นทั้ง 5 ข้อนี้ ตั้งแต่อายุยังน้อยจะช่วยสร้างภูมิคุ้มกันทางการเงินได้ดี