“บางลำพู” ย่านเมืองเก่าของพระนครริมฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยา ที่ปัจจุบันพลิกโฉมจากเดิมที่เป็นแหล่งการค้า เสื้อผ้าแพรพรรณ ถิ่นวัฒนธรรม บ้านศิลปินกลายมาเป็นศูนย์กลางธุรกิจท่องเที่ยวแหล่งรวมนักท่องเที่ยวหลายชาติหลายภาษา อย่างไรก็ดี หากได้มาเดินเจาะลึกตามตรอกซอกซอยแล้วจะพบว่าบางลำพูยังคงเต็มเปี่ยมด้วยเสน่ห์ทางวัฒนธรรมที่ยังคงอยู่อย่างไม่เสื่อมคลาย มาลองเที่ยวตามตรอก...ออกบางลำพู กันสักครั้งแล้วจะได้สัมผัสกับเสน่ห์อันเป็นเอกลักษณ์กับย่านเก่าแก่แห่งนี้

สถานที่น่าสนใจแห่งแรกคือ "มัสยิดจักรพงษ์" เดิมเรียกว่า “สุเหร่าวัดตองปุ” อายุกว่าร้อยปี  โดยเดินตรงเข้าไปในตรอกจะพบมัสยิดที่มีกำแพงล้อมรอบ ซึ่งเดิมทีเป็นอาคารไม้ และได้รับการบูรณะซ่อมแซมใหม่จากที่ชำรุดทรุดโทรม เป็นอาคารสองชั้นสีเหลืองที่ผสมผสานสถาปัตยกรรมกึ่งอาหรับกึ่งโรมันผสมเปอร์เซีย มีหอสูง และหลังคาโดม เป็นศาสนสถานและศูนย์รวมกิจกรรมทางสังคมของชุมชนที่อพยพมาจากปัตตานีตั้งแต่ประมาณสมัยรัชกาลที่ 2

พิกัด : https://goo.gl/maps/1r5a9wKF4882

เดินจากตรอกมัสยิดจักรพงษ์ เลี้ยวขวามุ่งหน้าไปทางป้อมพระสุเมรุ ต้องแวะชิม “ขนมเบื้องแม่ประภา” เจ้าดังของบางลำพู ขายมานานกว่า 60 ปี ขนมเบื้องชิ้นใหญ่ไส้อัดแน่นล้นทะลัก กัดฟินๆ เต็มคำทั้งไส้หวาน จัดเต็มเนื้อมะพร้าว ลูกพลับเชื่อมโรยหน้าด้วยฝอยทอง และไส้เค็ม หอมอร่อยด้วยไส้กุ้งสับรสชาติกลมกล่อมผสมพริกไทย ใบมะกรูด รากผักชี สนนราคาชิ้นละ 12 บาท คุณภาพความอร่อยเกินราคา

พิกัด : https://goo.gl/maps/7BLjyNzJ9MJ2

เดินมาอีกไม่ไกล เห็นป้ายตรอกเขียนนิวาสน์ เดินเข้าไปด้านในจะพบบ้านของแม่เปี๊ยก สมคิด หลาวทอง ช่างชั้นครูงานปักผ้าชุดเครื่องแต่งกายชุดโขน ละครไทยที่เป็นสมบัติทางศิลปะของชาติ แม่เปี๊ยกในวัยกว่า 80 ปีเล่าให้ฟังว่าทำงานช่างปักผ้าโขนตั้งแต่รับราชการกรมศิลปากร ซึ่งงานปักผ้าชุดแต่งกายของตัวละครโขนต่างๆ จะแตกต่างกันไปตามตัวละครแต่ละตัว เช่นสีชุด พระรามใช้สีเขียว พระลักษณ์ใช้สีเหลือง หนุมานใช้สีขาว เป็นต้น ในบ้านของแม่เปี๊ยกมีงานปักชุดโขนละครตั้งอยู่เรียงราย และมีช่างนั่งทำงานปักเครื่องแต่งกายให้ได้เห็นอยู่ตลอด นับเป็นการสืบทอดอนุรักษ์งานช่างฝีมืออันล้ำค่าของชาติให้สืบทอดต่อไปไม่สูญหาย

พิกัด : https://goo.gl/maps/35xaQizhMV62

พิพิธภัณฑ์แห่งนี้เป็นพิพิธภัณฑ์สมัยใหม่ซึ่งประยุกต์การแสดงวัตถุและการเล่าเรื่องเชิงประวัติศาสตร์เข้ากับการแสดงวิถีชุมชนบางลำพูเดิมได้อย่างน่าสนใจ เดิมทีอาคารของพิพิธภัณฑ์แห่งนี้เคยเป็นโรงเรียนช่างพิมพ์วัดสังเวชมาก่อน ภายหลังเปลี่ยนชื่อโรงพิมพ์ของคุรุสภาพระสุเมรุ ปัจจุบันถูกขึ้นทะเบียนอาคารเป็นโบราณสถานตั้งแต่ปี พ.ศ.2544

ตัวอาคารไม้ริมคลองบางลำพู ซึ่งถือว่าเป็นอาคารไม้เก่าที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในกรุงเทพมหานคร บริเวณชั้น 2 นั้นจะเป็นส่วนที่เล่าเรื่องวิถีชุมชนและสีสันของบางลำพูในความเป็นชุมชนหลากเชื้อชาติยุคต้นกรุงรัตนโกสินทร์ ยุครัชสมัยรัชกาลที่ 5 และยุคก่อนปัจจุบันผ่านภาพยนตร์ที่ฉายลงผนังและพื้นน้ำที่จำลองเป็นคลองลำพู และบรรยากาศบางลำพูในยุคเก่าที่ในอดีตเคยเป็นสถานที่อันรุ่งเรืองเฟื่องฟูสุดของพระนครไว้ที่นี่ด้วย

ห้องถัดมา แนะนำชุมชนและตรอกซอกซอยต่างๆ ของบางลำพูที่คนภายนอกอาจจะยังไม่เคยรู้มาก่อน ห้องสุดท้าย จัดแสดงเรื่องราวของบุคคลที่มีชื่อเสียงสร้างคุณูปการคุณความดีให้กับสังคมไทยไว้ ส่วนชั้นล่างของอาคารไม้ก็จัดเป็นห้องนิทรรศการ โรงเรียนช่างพิมพ์วัดสังเวช แสดงประวัติศาสตร์การพิมพ์ในประเทศไทย ความสนุกอยู่ตรงที่ผู้เข้าชมสามารถใช้เครื่องพิมพ์เล็ตเตอร์เพรสพิมพ์โปสการ์ดได้ด้วยตนเองตรงจุดนี้

บริเวณด้านล่างได้จัดเป็นห้องสมุดชุมชนบางลำพู ซึ่งเป็นแหล่งรวบรวมหนังสือหายาก และข้อมูลเกี่ยวกับบางลำพูไว้มากที่สุดในประเทศไทยอีกด้วย เพื่อเป็นประโยชน์และแหล่งเรียนรู้ของชุนชนชาวบางลำพูและชาวไทยสืบต่อไป

พิกัด : https://goo.gl/maps/ahjZqGuJv6m

จุดไฮไลท์ของบางลำพู คือ ป้อมพระสุเมรุ ตั้งอยู่ริมแม่น้ำเจ้าพระยา ช่วงถนนพระสุเมรุเชื่อมถนนพระอาทิตย์ เป็นหนึ่งในสองป้อมปราการป้องกันพระนครตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 1 ที่ยังคงอยู่ และได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานสำคัญของชาติ ป้อมพระสุเมรุมีลักษณะเป็นป้อมทรง 8 เหลี่ยม มีช่องยิงปืนใหญ่และคลังแสง บริเวณด้านหลังป้อมเป็นพื้นที่สีเขียวของสวนสันติชัยปราการ ที่เป็นร่มเงาให้ผู้คนที่สัญจรไปมาได้นั่งพักหลบร้อนใต้ต้นไม้ใหญ่ และเพลิดเพลินกับวิวสายน้ำเจ้าพระยา

พิกัด : https://goo.gl/maps/nxrfnksX5pp

เดินเข้าถนนลำพูข้ามคลองผ่านวัดสังเวชไม่ไกลมากนัก เป็นที่ตั้งของบ้านดนตรี ดุริยประณีต หรือ“บ้านบางลำพู” ที่ถือว่าเป็นสำนักครูเครื่องปีพาทย์ดนตรีไทยสืบทอดมาสามรุ่นมากกว่าร้อยปี นับตั้งแต่ครูสุข-แม่แถม ต้นสกุลดุริยประณีต ข้าราชสำนักมหาดเล็กพิณพาทย์หลวงในรัชกาลที่ 5 และกรมมหรสพในรัชกาลที่ 6 ต่อเนื่องมาถึงรุ่นลูก ทายาททั้งสิบ ที่ล้วนเป็นนักร้อง นักดนตรีปี่พาทย์ระดับยอดฝีมือ นำโดยครูสุดจิตต์ ดุริยประณีต อนันตกุล ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (คีตศิลป์) พ.ศ. 2536 และเป็นผู้ก่อตั้ง “มูลนิธิดุริยประณีต” เมื่อปีพ.ศ. 2546 ซึ่งมีพันธกิจเป็นเแหล่งเรียนรู้วัฒนธรรมด้านดนตรีไทย และมุ่งอนุรักษ์ พัฒนา สืบทอด เผยแพร่ดนตรีและนาฏศิลป์ไทยให้เป็นสมบัติทางวัฒนธรรมของชาติ

ปัจจุบันมูลนิธิดุริยประณีต อยู่ในการดูแลของครูน้อย ชยันตี อนันตกุล ทายาทรุ่นที่ 3 มีการเปิดสอนขับร้อง ดนตรี นาฏศิลป์ไทยให้แก่เด็ก เยาวชนและผู้ที่สนใจ เพื่อสานสร้างและอนุรักษ์ดนตรีไทยสืบต่อไป

พิกัด : https://goo.gl/maps/uKKLUuQa6D52

จากบ้านดุริยะประณีต เราสามารถเดินผ่านทางชุมชนวัดสามพระยามาทะลุตรงด้านถนนสามเสน เพื่อเดินข้ามคลองบางลำพูกลับมาทางถนนจักรพงษ์ได้ ซึ่งตรอกซอกซอยเล็กๆ ก็มีความน่ารักของกำแพงบ้านคนรักแมวซ่อนอยู่

ออกจากซอยสามเสน ข้ามถนน เดินมาทางคลองบางลำพู ก่อนจะถึงสะพานเป็นที่ตั้งของ “ศาลเจ้าพ่อหนู” ที่เป็นสถานที่ประดิษฐานพระพุทธรูปปางมารวิชัยศิลปะสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น ซึ่งมีเรื่องเล่าว่า พระพุทธรูปองค์นี้ลอยมาตามสายน้ำในคลองบางลำพู มาติดฝั่งตลาดนานา ชาวบางลำพูพร้อมใจกันอัญเชิญขึ้นประดิษฐานบนหลังคาตลาด ศาลเจ้าพ่อหนูมี 2 ชั้น ตัวองค์พระประดิษฐานอยู่ชั้น 2 มีเจ้าหน้าที่แนะนำการไหว้ให้ด้วย

พิกัด : https://goo.gl/maps/Qf838kLAXGk

เดินเที่ยววกลับมาที่ถนนไกรสีห์ แดดแรงอากาศร้อน หลบเข้าร้าน “ทับทิมกรอบสยาม” กินของหวานสร้างความสดชื่น ไปที่บาร์เคาน์เตอร์เครื่องของหวานสารพัดชนิด อยากกินอะไรสั่งได้เลย ซึ่งเมนูเด็ดก็ตามชื่อร้านเลย “ทับทิมกรอบสยาม” ฟินๆ กับทับทิมกรอบเม็ดใหญ่ สีสวย กัดกรอบฉ่ำน้ำกะทิสุดแสนดีงาม ร้านเป็นห้องแอร์นั่งพักเย็นฉ่ำชื่นใจ ลืมไอร้อนด้านนอกไปเลย

พิกัด : https://goo.gl/maps/Y9Qj7qWyArT2

ตรงไปสุดถนนไกรสีห์ จะพบร้านกู โรตีชาชักแบรนด์ดัง ในร้านบรรยากาศคาเฟ่น่ารัก เสิร์ฟโรตีทอดบางกรอบคุณภาพระดับพรีเมี่ยมปรุงรสชาติสูตรฟิวชั่นทั้งแบบหวานและเค็ม กินกับเครื่องดื่มรสชาติอร่อยสีสันสวยสดในเมนูที่มีให้เลือกมากมาย ก็ทำให้บ่ายวันธรรมดากลายเป็นช่วงเวลาดีๆ ได้เลย

พิกัด : https://goo.gl/maps/fsiEmZm1nwD2

เดินกลับไปที่หน้าอาคารจอดรถกรุงเทพมหานคร จะพบแผงขายอาหารตามสั่งหลายร้าน ซึ่งร้านที่เป็นที่นิยมปากต่อปากมาเนิ่นนานคือ “ต้มยำกุ้ง บางลำพู” กุ้งตัวเป้งๆ ต้มเดือดปุดๆ ยิ่งต้มยำกุ้งน้ำข้น ใส่มันกุ้งเน้นๆ เต็มทัพพี กินกับข้าวสวยร้อนๆ อร่อยมากๆ ต้องสั่งกลับบ้านไปฝากคนที่บ้านด้วย

พิกัด : https://goo.gl/maps/3wbWYsZg91N2

เดินเที่ยวทั่วย่านบางลำพูแล้ว อยากแวะหาที่กดเงิน มาเลยที่ SCB สาขาบางลำพู ตึกใหญ่เห็นเด่นเป็นสง่าอยู่สี่แยกถนนจักรพงษ์ตัดกับถนนพระสุเมรุ เครื่องเอทีเอ็ม ตู้ฝากเงินสดพร้อม ทำรายการผ่าน SCB EASY APP กดเงินไม่ใช้บัตร ฟรีค่าธรรมเนียม ในวันเสาร์-อาทิตย์ ลูกค้า SCB First สามารถนำรถมาจอดที่ลานจอดรถของสาขาได้ตั้งแต่ 9.00 – 16.00 น. อีกด้วย

พิกัด : https://goo.gl/maps/m7fxDuNPv3t

เดินเที่ยวเต็มอิ่มทั้งวันกับย่านบางลำพู ที่ท่ามกลางความมีชีวิตชีวาของนักท่องเที่ยวต่างชาติ ในตรอกซอกซอยก็ยังมีอยู่ซึ่งความงามของวิถีชีวิต มรดกวัฒนธรรมไทย ว่าแล้วอย่ารอช้า มาจัดทริปเที่ยวตามตรอก...ออกบางลำพูกันเลย