โลกทุกวันนี้หมุนไปเร็วมากจนหลายๆ คนเริ่มเหนื่อยล้ากับการวิ่งตามโลก อยากหันมาใช้ชีวิตแบบ Slow Life หันหน้ากลับสู่ธรรมชาติกันมากขึ้น หลายคนให้ความสนใจในเรื่องเกษตรกรรม หันมาเพาะปลูกผักสวนครัวแบบไร้สารพิษทานกันเองในบ้านมากขึ้น แต่รู้หรือไม่ว่านอกจากเราจะสามารถปลูกผักสวนครัวเพื่อเป็นอาหารที่ปลอดภัยของครอบครัว เรายังสามารถตกแต่งภูมิทัศน์ จัดสวนบ้านเราให้สวยด้วยไม้ประดับที่หลายชนิดทั้งสวยงามและใช้กินเป็นอาหารได้ด้วย แทนที่จะจัดสวนให้สวยอย่างเดียว ก็เลือกพันธ์ไม้สารพัดประโยชน์ โดยเฉพาะไม้ยืนต้นที่มีอายุยาวนาน ที่ปลูกครั้งเดียวได้ประโยชน์หลายอย่าง ได้ทั้งชิม ชม และโชว์ สวนสวยๆ ในบ้านของเราให้เพื่อนบ้านอิจฉากัน

หลักในการจัดสวนด้วยไม้ประดับที่กินได้ จะเป็นคนละแนวคิดกับการปลูกผักสวนครัว เพราะหน้าที่หลักของไม้ประดับคือความสวยงามร่มรื่น ไม้ส่วนใหญ่จงต้องเป็นไม้ที่อายุยืนยาว ไม่ใช่ไม้ล้มลุกที่ต้องมายกแปลงปลูกกันใหม่เรื่อยๆ อย่างผักสวนครัว การเลือกไม้ประดับที่กินได้ ควรเลือกที่ไม่โตเร็วจนเกินไปที่ทำให้ดูรกและต้องใช้เวลาดูแลมาก และต้องมีลำต้นที่ไม่สูงใหญ่หรือเป็นพิษ ไม่ก่อให้เกิดการแพ้หรือดึงดูดแมลงและสัตว์มีพิษเข้าบ้าน รวมทั้งกิ่งต้องไม่เปราะหักล่วงง่าย

นอกจากนั้นต้องจัดสวนให้ต้นไม้ทุกต้นได้รับแสงแดดที่พอเหมาะ ได้ร่มเงาตามที่ต้องการ แต่ในขณะเดียวกันก็ไม่บังแสงแดดมากเกินไปจนทำให้บ้านมืดทึบและไม่บังทิศทางลม นอกจากนั้นหัวใจสำคัญของการเลือกไม้ประดับคือต้องเลือกไม้ที่มีฟอร์มสวย สีสันสวยงาม เป็นศิริมงคลกลับบ้าน ยิ่งเป็นไม้กินได้มีสรรพคุณทางยา เป็นสมุนไพรประจำบ้านด้วยก็ยิ่งสุดยอด

เรามาดูกันว่ามีต้นไม้อะไรบ้างที่น่าเลือกมาปลูกในสวนของเราบ้าง

ไม้ยืนต้น ควรเลือกไม้ผลและให้ร่มเงาได้ด้วย เช่น มะม่วง มะขาม มะนาว มะพร้าว มะเฟือง มะตูม สาเก ชมพู่ ฝรั่ง ส้ม พุทรา ซึ่งหลายชนิดถือเป็นไม้มงคงให้คุณแก่ผู้ปลูก หรือไม้ยืนต้นที่กินใบได้  เช่น ชะมวง กระถิน สะเดา มะรุม มะกอก แสงจันทร์

ไม้พุ่มสูงและไม้พุ่มขนาดกลาง เช่น ถ้าต้องการให้เป็นแนวรั้วก็มีผักหวาน ชะอม ส้มจี๊ด หม่อน มะกรูดที่ตัดแต่งทรงต้นพุ่มให้เตี้ย เล็บครุฑ ไผ่ ขี้เหล็ก

ไม้พุ่มเตี้ยและไม้คลุมดิน เช่น ผักกูด ผักปลัง เตย ข่า ขิง กระชาย เนียมหูเสือ ย่านาง หรือปลูกผักน้ำเช่น ใบบัวบก ผักเป็ดญี่ปุ่น บัว รวมทั้งผักสวนครัวที่สามารถตัดแต่งให้มีทรงพุ่มสวยได้ อายุค่อนข้างยาวไม่ต้องปลูกใหม่บ่อยๆ  เช่น กะเพราะ โหระพา แมงลัก ผักชีลาว ผักแพว ชะพลู พริกไทย

ไม้ดอก มีมากมายหลายชนิดที่เป็นไม้ยืนต้นที่ดอกกินได้  เช่น แค เฟื่องฟ้า พะยอม หรือไม้พุ่มอย่างโสน กระเจี๊ยบ ขี้เหล็ก  ซ่อนกลิ่น  หรือไม้เลื้อยที่สามารถกินดอกได้หรือใช้ปรุงแต่งอาหาร เช่น อัญชัน ชมนาด ขจร ไม้ดอกหอม เช่นมะลิ  นมแมว กุหลาบ ไม้พุ่มประเภทหัวเช่น ดาหลา ที่สวยงามแปลกตาและรสชาติดี

นอกจากพันธ์ไม้ข้างต้นยังมีไม้ประดับดีๆ อีกมากมายหลายชนิด ที่เป็นไม้กินได้ ถ้าบ้านไหนเพิ่งเริ่มจัดสวนอาจมาคุยกันก่อนว่าใครชอบกินอะไรหรือชอบไม้ประเภทไหน มีเมนูโปรดอะไรที่อยากเก็บเดี่ยวผลผลิตจากต้นไม้ในบ้านมากิน แบบไม่ต้องเหนื่อย ไม่ต้องดูแลบ่อยๆ เหมือนกับผักสวนครัว เพราะโดยปกติการปลูกไม้ประดับที่กินได้นั้นจะมีภาระที่ต้องดูแลน้อยกว่าผักสวนครัวล้มลุกอยู่แล้ว เนื่องจากส่วนใหญ่เป็นไม้อายุยืน ยิ่งถ้าเลือกพันธุ์ที่เป็นพื้นถิ่น ชอบสภาพอากาศและดินของบ้านเราก็ยิ่งลดภาระในการดูแล อีกทั้งยังทนต่อโรคและแมลงพื้นถิ่นโดยธรรมชาติ แค่สร้างไอเดียการจัดสวนใหม่ๆ บ้านเราก็จะได้ทั้งแหล่งอาหารและสวนสวยๆ ไว้ชื่นชม เป็นร่มเงาให้ความสุขและความภูมิใจกับเจ้าของบ้านไปนานแสนนาน