เมื่อธุรกิจประสบความสำเร็จระดับหนึ่ง เจ้าของธุรกิจควรเริ่มวางแผนหาผู้สืบทอดซึ่งนับเป็นการวางแผนธุรกิจที่สำคัญของธุรกิจทั้งขนาดเล็ก กลาง และใหญ่ โดยสิ่งที่ควรคำนึงถึงคือ ใครสมควรเป็นผู้สืบทอดธุรกิจ และวิธีการส่งต่อธุรกิจอย่างราบรื่น

การคัดเลือกผู้สืบทอดธุรกิจ ไม่ใช่การเลือกคนที่เหมือนกับเจ้าของธุรกิจคนปัจจุบัน แต่เป็นการเลือกคนที่พร้อมปฏิบัติงาน ได้รับการยอมรับ และสามารถสร้างอนาคตให้กับองค์กรได้ วิธีการเลือกผู้สืบทอดธุรกิจเริ่มต้นจากการตอบคำถามต่อไปนี้

1. ผู้นำต้องมีศักยภาพในด้านใดบ้าง

บางธุรกิจอาจต้องการผู้นำที่มีบุคลิกภาพดี ในขณะที่บางธุรกิจต้องการคนที่มีความสามารถในการคิดเชิงกลยุทธ์ หรือการวิเคราะห์ทางการเงิน การจะกำหนดศักยภาพของผู้นำได้นั้น เจ้าของธุรกิจควรพิจารณารูปแบบของธุรกิจและเป้าหมายขององค์กรเป็นหลัก

2. ผู้สืบทอดธุรกิจสามารถทำงานร่วมกับทีมบริหารได้อย่างมีประสิทธิภาพหรือไม่

การสืบทอดธุรกิจจะล้มเหลว ถ้าผู้นำคนใหม่ต้องการทำทุกอย่างด้วยตนเองโดยไม่ให้ความสำคัญกับทีมบริหาร และสิ่งที่อาจเกิดขึ้นตามมา คือ การที่ทีมบริหารเดิมไม่ยอมรับผู้สืบทอดคนใหม่นั้นเอง

3.ผู้สืบทอดจะรักษาความสัมพันธ์อันดีกับลูกค้าได้หรือไม่

นับเป็นคำถามที่สำคัญ เพราะการคงความสัมพันธ์กับลูกค้าคือสิ่งที่สำคัญที่สุดในการทำธุรกิจ ถ้าผู้สืบทอดไม่สามารถทำได้อาจส่งผลกระทบต่อรายได้ขององค์กร และทำให้ธุรกิจสั่นคลอนได้
 

4.ผู้สืบทอดจะได้อำนาจการตัดสินใจในเรื่องใดบ้าง

ในบางกรณี ผู้นำคนเดิมยังคงมีอำนาจในการตัดสินใจบางเรื่อง และในบางกรณีอำนาจการตัดสินใจทุกอย่างเป็นของผู้สืบทอดเพียงคนเดียว เพราะฉะนั้นจึงควรมีการสื่อสารที่ชัดเจนก่อนดำเนินการสืบทอดธุรกิจ
 

5.พนักงานในองค์กรพร้อมสนับสนุนผู้สืบทอดธุรกิจหรือไม่

นับเป็นอีกคำถามที่มีความสำคัญ เพราะผู้สืบทอดธุรกิจย่อมต้องการทีมงานที่ยอมรับและสนับสนุน ซึ่งหากไม่เป็นดังที่คาดการณ์ เท่ากับว่าการสืบทอดธุรกิจครั้งนี้ล้มเหลว และอนาคตของธุรกิจจะตกอยู่ในความเสี่ยง

การส่งต่อธุรกิจอย่างราบรื่น

1. กำหนดช่วงเวลาที่ชัดเจนในการสืบทอดธุรกิจ

เพื่อพัฒนาแผนการสืบทอดธุรกิจให้เหมาะสมและสอดคล้องกับช่วงเวลา ยกตัวอย่างเช่น หากวางแผนการสืบทอดธุรกิจภายในเวลา 2 ปี ควรมีการกำหนด Milestone ตลอดช่วงระยะเวลา นอกจากนี้ ในแผนการสืบทอดธุรกิจควรประกอบด้วย แผนธุรกิจในอนาคตเพื่อให้ผู้สืบทอดรุ่นต่อๆไปได้ศึกษาและทำความเข้าใจ และ Policies and Procedures ที่กำหนดบทบาท หน้าที่ และความรับผิดชอบของผู้ที่เกี่ยวข้องในการสืบทอดธุรกิจ เพื่อเป็นตัวชี้วัดว่าผู้สืบทอดมีความพร้อมในการรับตำแหน่งแล้วหรือยัง

2.สื่อสารแผนการสืบทอดธุรกิจ

ให้ผู้ที่เกี่ยวข้องทราบ ไม่ว่าจะเป็นพนักงาน พันธมิตรทางธุรกิจ และลูกค้า การสื่อสารในที่นี่ไม่ใช่เพียงการส่งออกอีเมล หรือการออกบันทึกทางธุรกิจ แต่จำเป็นต้องจัดการประชุมกับทีมผู้บริหารและบุคคลภายนอกที่เกี่ยวข้องเพื่อให้เกิดความเข้าใจถึงการเปลี่ยนแปลงผู้นำองค์กร ในบางธุรกิจอาจจำเป็นต้องแจ้งวิธีการคัดเลือกผู้สืบทอดธุรกิจเพื่อความโปร่งใส หรือบางธุรกิจที่ผู้นำองค์กรคือ บุคคลต้นแบบที่ได้รับการยอมรับอาจต้องประกาศการสืบทอดธุรกิจสู่สาธารณะ เพื่อไม่ให้เกิดความตกใจซึ่งอาจส่งผลต่อวงการธุรกิจ

3.ส่งต่อธุรกิจอย่างมีกลยุทธ์

• Train incrementally ให้ผู้สืบทอดคนใหม่รับผิดชอบโปรเจกต์ที่สำคัญ เพื่อเรียนรู้จากการปฏิบัติงานจริง และเพื่อเช็คความพร้อมในการสืบทอดตำแหน่ง หรืออาจใช้วิธี Job Shadowing เพื่อให้ผู้นำคนใหม่ได้ติดตามและเรียนรู้จากผู้นำคนปัจจุบันในทุกๆ ขั้นตอน
  
  
• Be descriptive, not prescriptive เข้าใจว่าแต่ละคนมีวิธีจัดการกับงานที่แตกต่างกัน เพราะฉะนั้นผู้นำคนปัจจุบันควรแจ้งผู้สืบทอดว่าสิ่งที่ต้องทำให้สำเร็จคืออะไร และให้ผู้นำคนใหม่ได้มีโอกาสทำงานนั้นด้วยวิธีของตนเอง เพื่อสร้างความมั่นใจ และได้พิสูจน์ทักษะอื่นๆ ในการทำงานนั้นให้สำเร็จ
  
  
• Create milestones กำหนด milestone เพื่อตรวจสอบความพร้อมในการสืบทอดตำแหน่ง และเพื่อเป็นการส่งสัญญาณให้คนในองค์กรรับรู้ถึงความก้าวหน้าในการทำงานของผู้นำคนใหม่
  
  
• Focus on future ตระหนักว่า การส่งต่อธุรกิจให้ผู้นำคนใหม่คือการวางแผนเพื่ออนาคตขององค์กร พร้อมทั้งสร้างความมั่นใจให้พนักงานว่า ด้วยความสามารถของผู้นำคนใหม่ องค์กรจะประสบความสำเร็จมากยิ่งขึ้น
  
  
• Determine to step aside กำหนดวันในการส่งต่อกิจการให้ชัดเจน ยอมรับว่าความเป็นเจ้าของธุรกิจสิ้นสุดลงแล้ว และส่งต่อความรับผิดชอบทั้งหมดให้ผู้สืบทอดคนใหม่

การวางแผนส่งต่อธุรกิจไม่ใช่เรื่องง่าย และเป็นเรื่องที่สำคัญมากเรื่องหนึ่งในการทำธุรกิจ ผู้นำคนปัจจุบันจึงควรเริ่มต้นวางแผนแต่เนิ่นๆ เพื่อให้มีเวลาเพียงพอในการบริหารจัดการให้รอบคอบ และคัดเลือกผู้สืบทอดธุรกิจที่เหมาะสมและได้รับความไว้วางใจว่าสามารถฝากอนาคตขององค์กรไว้กับผู้นำคนใหม่ได้