จังหวัดเลยเป็นแหล่งท่องเที่ยวของภาคอีสานที่งดงาม เต็มไปด้วยรายละเอียดที่น่าสนใจ ระหว่างทางมีอะไรให้เก็บเกี่ยวเที่ยวชมมากมาย ไม่ว่าจะไปนอนพักร้อนสบายๆ ริมน้ำโขง หรือขึ้นภูสัมผัสอากาศหนาวเย็น ธรรมชาติอันเขียวขจี ดอกไม้สีสันสดใส หรือจะเที่ยวชมศิลปวัฒนธรรมโบราณสถานก็เพลิดเพลินเจริญใจ ที่สำคัญเมืองเลยเป็นเมืองที่อบอุ่นมากๆ ผู้คนอัธยาศัยดี ยิ้มแย้มแจ่มใส เต็มไปด้วยเสน่ห์อันแสนเรียบง่ายใสซื่อ จึงดึงดูดใจให้นักท่องเที่ยวทุกเพศทุกวัยหลั่งไหลมาที่นี่

ลองมาเที่ยวสักครั้งแล้วจะตกหลุมรัก “เลย”

งานประเพณีบุญหลวงและการละเล่นผีตาโขน

ประเพณีผีตาโขนเป็นประเพณีที่เป็นเอกลักษณ์ของจังหวัดเลยที่ชาวอำเภอด่านซ้ายถือปฏิบัติกันมาอย่างยาวนาน และยังคงอนุรักษ์ไว้ให้คนรุ่นหลังได้เรียนรู้สืบต่อไปอีกนานเท่านาน งานแสดงผีตาโขนจะมีขึ้นในงานบุญหลวงหรือบุญผะเหวด ซึ่งตรงกับเดือน 7 เป็นงานบุญเฉพาะท้องถิ่นที่มีความเกี่ยวโยงกับงานบุญพระเวสหรือเทศน์มหาชาติประจำปีของพระธาตุศรีสองรัก และงานบุญบั้งไฟ โดยทั้งหมดจะจัดรวมเป็นงานบุญเดียวกัน จะมีขบวนแห่พระอุปคุตจากลำน้ำหมันมาที่วัดโพนชัย ในขบวนจะมีผีตาโขนเข้าร่วมด้วยนับร้อย ผู้ที่สวมบทบาทเป็นผีตาโขนจะต้องสวมหน้ากากคล้ายหัวโขนที่ดูน่ากลัว หัวโขนนี้จะทำจากหวดนึ่งข้าวเหนียววาดระบายเป็นหน้าตา มีผมเผ้ารกรุงรัง และแต่งกายด้วยเสื้อผ้าสีสันสดใส

สำหรับงานประเพณีผีตาโขนและวิถีชีวิตของชาวด่านซ้าย ทุกปีจะมีขบวนแห่ผีตาโขนน้อย ผีตาโขนใหญ่ ขบวนนางรำ ขบวนแห่จากตำบลต่างๆ ทั่วด่านซ้าย การประกวดเต้นผีตาโขน และความสนุกอื่นๆ มากมาย แต่แม้ไม่ไปชมในช่วงเทศกาลก็สามารถชมผีตาโขนรูปแบบต่างๆ ได้ที่พิพิธภัณฑ์ผีตาโขนที่อำเภอด่านซ้ายได้เช่นกัน

ที่ตั้ง อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย

อำเภอเชียงคาน

สุดเขตชายแดนจังหวัดเลยจะเป็นที่ตั้งของอำเภอเชียงคาน อำเภอเล็กๆ ริมฝั่งโขงอันแสนสงบร่มเย็นเต็มไปด้วยเสน่ห์ ห้อมล้อมไปด้วยผู้คนเป็นมิตร เป็นสถานที่เที่ยวฮอตฮิตขึ้นชื่อของจังหวัดเลย ที่ยังคงไว้ซึ่งวัฒนธรรม ขนบธรรมเนียมประเพณี วิถีชีวิตแบบดั้งเดิม และอากาศเย็นสบายตลอดทั้งปี มาที่นี่จะได้ใช้ชีวิตแบบสโลว์ไลฟ์ท่องไปตามที่ต่างๆ อย่างไม่เร่งรีบ เหมาะแก่การมานั่งๆ นอนๆ เดินๆ กินๆ เอกลักษณ์อันโดดเด่นคือบ้านไม้แบบโบราณยังคงกลิ่นอายความเป็นบ้านของคนเชียงคานไว้ได้เหมือนเดิม

ช่วงเวลาเย็นของทุกวันเวลา 17.00-21.00 น. ถนนชายโขงที่เรียงรายไปด้วยบ้านไม้เก่าแก่ตลอดหนึ่งกิโลเมตรกว่าๆ ตั้งแต่ซอย 5 ถึงซอย 20 แห่งนี้จะกลายเป็นถนนคนเดินเป็นที่ถูกอกถูกใจนักท่องเที่ยวยิ่งนัก ซึ่งบ้านบางหลังก็จะเปิดเป็นโรงแรม เป็นเกสต์เฮ้าส์บ้าง บางหลังก็เปิดเป็นร้านอาหาร ร้านกาแฟ นอกจากนั้นยังมีข้าวของมาขายหลากหลายทั้งสินค้าและอาหารพื้นเมือง ของที่ระลึก แต่จะคึกคักสุดๆ เห็นจะเป็นช่วงวันหยุดสุดสัปดาห์ แถมมีการแสดงท้องถิ่นให้ชมด้วย

ส่วนตอนเช้าของทุกวันจะมีการตักบาตรข้าวเหนียว มีพระจากหลายๆ วัดมาเดินบาตร ซึ่งเป็นประเพณีที่ทำกันมาแต่ช้านาน หลายคนที่มาเที่ยวเชียงคานก็มาเพื่อร่วมกิจกรรมนี้ แม้ต้องแลกกับการตื่นเช้าก็ยอม ของใส่บาตรถ้าไม่ได้เตรียมมาสามารถบอกทางที่พักเขาจะจัดให้ได้เลย หากใครชอบขี่จักรยานก็สามารถปั่นจักรยานชมวิวทิวทัศน์ของแม่น้ำโขงอันงดงามมองเห็นประเทศลาวได้เลย นอกจากนั้นบริเวณใกล้เคียงยังมีที่เที่ยวอื่นๆ อีกมากมาย ทั้งวัดวาอารามเก่าแก่ อาทิ วัดศรีคุณเมือง แหล่งรวมงานศิลปะแบบล้านนาผสมล้านช้าง มีพระพุทธรูปไม้จำหลักปางประทานอภัยแบบล้านช้างประดิษฐานอยู่ วัดมหาธาตุ วัดป่ากลาง วัดท่าคก เป็นต้น หรือจะขึ้นภูไปชมวิวก็ไม่ไกลจากตัวอำเภอเชียงคานนัก ประมาณ 6 กิโลเมตรก็จะเป็นภูทอก ยอดภูเล็กๆ อันเป็นจุดชมวิวที่ดีของเมืองเชียงคาน สามารถชมพระอาทิตย์ขึ้น ทะเลหมอก ภูเขา แม่น้ำโขง ได้ครบหมด ขอบอกว่าฟินมากๆ

ที่ตั้ง อำเภอเชียงคาน จังหวัดเลย

แก่งคุดคู้

แก่งคุดคู้เป็นที่เที่ยวที่น่าไปเยือนอีกหนึ่งแห่งในอำเภอเชียงคาน วิวสวย อากาศดี อยู่ห่างจากตัวอำเภอเชียงคานแค่ประมาณ 3 กิโลเมตร ด้วยความสวยงามของที่นี่จึงเป็นแหล่งพักผ่อนชั้นเยี่ยมของทั้งนักท่องเที่ยวต่างถิ่นและคนเชียงคานเองด้วย แก่งคุดคู้จะเป็นแก่งขนาดใหญ่แห่งหนึ่งของประเทศไทย ประกอบด้วยหินก้อนใหญ่ที่อยู่ใต้น้ำเป็นจำนวนมาก หินเหล่านี้อยู่ใต้น้ำเป็นเวลานานจึงเกิดสีสันสวยงามน่ามอง

เราจะได้ดื่มด่ำบรรยากาศธรรมชาติริมฝั่งแม่น้ำโขงที่ทอดตัวยาวไปตลอดสองฝั่งของประเทศไทยและลาว ซึ่งเป็นจุดที่สามารถมองเห็นประเทศลาวได้อย่างชัดเจน พอช่วงหน้าแล้งน้ำลดราวๆ เดือนกุมภาพันธ์ถึงเดือนพฤษภาคมจะมองเห็นเกาะแก่งผุดขึ้นมาเป็นรูปทรงต่างๆ สวยงามทีเดียว ถ้าน้ำลดมากๆ จะมีหาดทรายกว้างให้ลงไปเดินเล่นสัมผัสแม่น้ำโขงได้อย่างใกล้ชิด หรือถ้ามาเที่ยวในช่วงเช้าตรู่ของฤดูหนาวก็จะได้ชมทะเลหมอกเป็นของแถมไปในตัว บริเวณแก่งคุดคู้มีร้านอาหารอร่อยแซ่บอยู่หลายร้าน อย่าพลาดชิมเมนูเด็ดปลาแม่น้ำโขง กุ้งเต้น ข้าวปุ้นฮ้อน (ขนมจีนสด) ส้มตำ และอีกหลายเมนูของอีสาน นอกจากนั้นยังมีร้านขายของที่ระลึก มีเรือบริการนำเที่ยวล่องแม่น้ำโขงไว้คอยบริการด้วย และใครอยากไปเที่ยวหาเพื่อนบ้านใกล้เรือนเคียงสามารถขับรถจากแก่งคุดคู้ข้ามไปฝั่งลาวได้เลย

ที่ตั้ง อำเภอเชียงคาน จังหวัดเลย

ภูป่าเปาะ

ภูป่าเปาะตั้งอยู่บ้านผาหวาย ไฮไลท์ที่ทำให้ทุกคนมาเที่ยวที่นี่คือ จุดชมวิวที่อยู่สูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ 900 เมตร ซึ่งสามารถมองเห็นภูหอซึ่งมีลักษณะเป็นภูเขาสูงยอดตัด ช่วงฤดูหนาวจะมีหมอกปกคลุม มองแล้วคล้ายภูเขาไฟฟูจิของประเทศญี่ปุ่น จึงได้รับการขนานนามว่า “ฟูจิเมืองเลย” และบรรยากาศโดยรอบๆ จะเต็มไปด้วยป่าไผ่เปาะจำนวนมาก จึงเป็นที่มาของชื่อ ภูป่าเปาะ สองฟากฝั่งระหว่างทางขึ้นไปจุดชมวิวจะแลเห็นสีสันของดอกไม้เมืองหนาว ดอกบัวตอง ดอกปอเทือง และเทือกสวนไร่นาของชาวชุมชน เมื่อก่อนดินแดนตรงนี้เคยเป็นป่าสงวนแห่งชาติมาก่อนแล้วถูกบุกรุกทำไร่เลื่อนลอยจนเป็นป่าเสื่อมโทรม ต่อมาผู้ใหญ่บ้าน หัวหน้าป่าไม้ และชาวชุมชนได้ร่วมมือกันฟื้นฟูป่าจนกลับมาสมบูรณ์อีกครั้ง จนกลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ที่ได้รับความนิยมจากนักท่องเที่ยวในเวลานี้

จุดชมวิวของภูป่าเปาะมีทั้งหมด 3 จุดด้วยกัน จะอยู่ห่างกันประมาณ 200 เมตร ลดหลั่นตามความสูง จุดแรกจะเป็นจุดชมวิวที่สวยที่สุดไม่มีอะไรบังสายตา สามารถชมวิวภูหอได้อย่างใกล้ชิด ส่วนจุดที่สองจะเห็นวิวภูหอแบบกว้างไกลเต็มตาแตกต่างจากจุดแรก ส่วนจุดสุดท้ายต้องเดินขึ้นเขาไปอีก 200 เมตรเป็นจุดสูงสุดสามารถมองเห็นวิวได้ 360 องศาสามารถชมทะเลหมอก พระอาทิตย์ขึ้นและตกได้ ณ จุดนี้ ยังสามารถมองเห็นสวนผาหินงาม ผานกเค้า ภูกระดึง ได้อย่างแจ่มชัดทีเดียว และสามารถมองเห็นอุทยานแห่งชาติของอีกหลายๆ จังหวัดด้วย เรียกว่าคุ้มค่าแก่การปีนป่ายขึ้นมาจริงๆ การเที่ยวชมภูป่าเปาะสามารถเที่ยวได้ตลอดทุกช่วงฤดูกาล ซึ่งในแต่ละฤดูจะมีความสวยงามแตกต่างกันไป ช่วงฤดูร้อนจะมองเห็นทุ่งหญ้าและภูเขาเป็นสีเหลืองทอง ช่วงหน้าฝนจะมองเห็นภูเขาและท้องนาเขียวขจี ช่วงฤดูหนาวจะเป็นช่วงเพอร์เฟ็กต์ที่สุดของภูป่าเปาะเพราะจะได้ชมทะเลหมอกแบบเต็มตาสัมผัสอากาศหนาวเย็นเหมือนเดินทางไปต่างประเทศเลย

ที่ตั้ง ตำบลปวนพุ อำเภอหนองหิน จังหวัดเลย

อุทยานแห่งชาติภูเรือ

อุทยานนี้มีอาณาเขตติดต่อกับประเทศลาว มีความสูงเกือบ 1,400 เมตรจากระดับน้ำทะเล เหตุที่มีฉายาว่าภูเรือก็เพราะว่ามีชะง่อนผายื่นออกมารูปร่างคล้ายหัวเรือสำเภาใหญ่ และมีที่ราบบนยอดเขาคล้ายท้องเรือด้วย ยอดภูเรืออยู่บนภูเขาสูงทำให้มีอากาศหนาวเย็นตลอดทั้งปีและเป็นอุทยานฯ ที่มีอากาศหนาวเย็นที่สุดของประเทศไทยด้วย โดยเฉพาะฤดูหนาวจะหนาวเย็นจัดจนน้ำค้างบนยอดหญ้ากลายเป็นแม่คะนิ้ง และจะเห็นทะเลหมอกสุดสายตา บรรยากาศดีมากๆ ถึงมากที่สุด เป็นจุดชมทะเลหมอกที่ขึ้นชื่อของจังหวัดเลย ทำให้ช่วงเช้านักท่องเที่ยวจะรีบตื่นมาถ่ายภาพพระอาทิตย์ขึ้น และทะเลหมอกบนยอดภูแห่งนี้เพราะสวยงามจับใจมาก

ภายในอุทยานมีจุดท่องเที่ยวมากมาย เช่น สวนต้นสน สวนดอกไม้ น้ำตก หน้าผา มีทางเดินให้สำรวจธรรมชาติซึ่งจะได้ชมความงามของป่าสน สวนหิน ทุ่งหญ้า กุหลาบป่า มอส เฟิร์น กล้วยไม้ป่าหลายพันธุ์ สามารถมาเที่ยวอุทยานภูเรือได้ตลอดทั้งปี แถมสะดวกสบายไม่น้อยเพราะรถยนต์สามารถขับขึ้นไปถึงยอดภูเรือได้เลย จากนั้นเดินต่ออีกไม่กี่ก้าวก็จะได้เห็นทะเลหมอกและสัมผัสอากาศหนาวเย็นแล้ว แถมในฤดูหนาวยังเป็นโอกาสเหมาะของคนชอบดูนกด้วยเพราะจะมีนกอพยพมาจากประเทศจีนมากมายให้ได้ชมอย่างเพลิดเพลิน และในวันที่อากาศดีๆ ยังสามารถมองเห็นแม่น้ำเหืองและแม่น้ำโขงได้ชัดเจนสวยงาม

ที่ตั้ง ตำบลหนองบัว อำเภอภูเรือ และอำเภอท่าลี่ จังหวัดเลย

หมู่บ้านวัฒนธรรมไทดำ

หมู่บ้านวัฒนธรรมไทดำตั้งอยู่บริเวณบ้านป่าหนาด ห่างจากอำเภอเชียงคาน 17 กิโลเมตร ในอดีตชาวไทดำกลุ่มนี้เคยตั้งรกรากอยู่ในเมืองเชียงขวาง ประเทศลาว ช่วงสมัยสงครามฮ่อ ต่อมาเมื่อสงครามได้ยุติลงจึงได้อพยพเข้ามาอาศัยอยู่ประเทศไทยตั้งแต่ครั้งสมัยรัชกาลที่ 5 ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นชาวไทดำชนชั้นราชวงศ์แทบทั้งสิ้น ชาวไทดำบ้านป่าหนาดได้อาศัยในเมืองไทยมาแล้วนับร้อยปี หนุ่มสาวชาวไทดำวันนี้นับเป็นรุ่นที่ 4 ซึ่งได้กลายเป็นคนไทยโดยสมบูรณ์ไปแล้ว

หมู่บ้านวัฒนธรรมไทดำก่อตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ.2539 เพื่อให้เป็นแหล่งเผยแพร่ข้อมูลด้านวัฒนธรรม วิถีชีวิต ข้าวของเครื่องใช้ และประวัติความเป็นมาของชาวไทดำ ภายในหมู่บ้านจะมีการจัดแสดงบ้านจำลองที่สร้างขึ้นตามรูปแบบบ้านของชาวไทดำในอดีต ซึ่งจะได้เห็นวิถีชีวิตชาวไทดำ การร่ายรำตามประเพณีเดิม ชมการทำผ้าทอมือแบบโบราณ หรือที่ชาวไทดำเรียกว่า ซิ่นนางหาญ มีลวดลายสวยงามเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวอย่างยิ่งซึ่งได้รับมรดกตกทอดสืบกันมากว่า 100 ปี นักท่องเที่ยวสามารถซื้อหาของฝากฝีมือของชาวไทดำได้ทั้ง ผ้าทอมือ สบู่สมุนไพร ดอกไม้ประดิษฐ์ ติดไม้ติดมือกลับบ้านได้ นอกจากนี้ยังมีโฮมสเตย์ไว้รองรับนักท่องเที่ยวที่อยากสัมผัสวิถีชีวิตชาวไทดำอย่างลึกซึ้งด้วย

ที่ตั้ง ตำบลเขาแก้ว อำเภอเชียงคาน จังหวัดเลย

อุทยานแห่งชาติภูกระดึง

ภูกระดึงนับเป็นยอดเขาฮอตฮิตของนักท่องเที่ยวทุกยุคสมัยที่ยังคงความมีเสน่ห์ตราตรึงอยู่มิเสื่อมคลาย ถือว่าเป็นแหล่งเติมพลังชีวิตชั้นดีทีเดียว ที่นี่คือศูนย์รวมธรรมชาติอันยิ่งใหญ่ไว้ให้เราได้เชยชม ด้วยความสวยงามของธรรมชาติและสภาพอากาศอันแสนจะเย็นสบายตลอดทั้งปี โดยเฉพาะฤดูหนาวได้สัมผัสความหนาวเต็มๆ ภูกระดึงจึงเป็นแหล่งดึงดูดนักท่องเที่ยวให้มาเยือนเป็นจำนวนมากมาโดยตลอด จนใครบางคนตั้งเป้าไว้ว่า ครั้งหนึ่งในชีวิตขอเป็นผู้พิชิตภูกระดึงให้ได้ ปัจจุบันการเดินขึ้นภูกระดึงไม่ลำบากมากนัก แต่ระยะทางอาจจะไกลและชันสักหน่อย เราต้องเดินขึ้นเขาผ่านป่าไปประมาร 5 กิโลเมตร และเดินต่อแต่เป็นทางราบอีก 3-4 กิโลเมตร รวมๆ เวลาเดินแบบค่อยๆ ไปแล้วใช้เวลาประมาณ 4-5 ชั่วโมง แต่ระหว่างทางจะมีจุดให้พักเหนื่อยหลายจุดซึ่งมีสิ่งที่น่าสนใจให้ชมไปเพลินๆ ตลอดทาง อีกทั้งยังมีร้านอาหารหลายร้านให้นั่งพักกินอาหารคลายหิวก่อนออกเดินทางต่ออีกด้วย

โดยสภาพทั่วไปของภูกระดึงประกอบไปด้วยพรรณไม้นานาชนิด ทุ่งป่าสน ทุ่งหญ้า สัตว์ป่า หน้าผา ลำธาร และน้ำตก ไฮไลท์ที่คนที่เคยไปแล้วชื่นชอบก็คือการชมใบเมเปิ้ลสีแดงสดที่บานสะพรั่งเต็มต้นอยู่แถวๆ ริมธารน้ำตกสวยได้ใจจริงๆ ดีหน่อยตรงที่ว่า แหล่งท่องเที่ยวบนภูกระดึงแต่ละแห่งจะมีเส้นทางเดินธรรมชาติเดินได้ต่อเนื่องถึงกันหมด ที่สำคัญมีที่พักบนยอดภูกระดึงซึ่งหากอยากพักค้าง ติดต่อสอบถามได้เลยที่อุทยานแห่งชาติภูกระดึง ถ้าอยากดูน้ำตกสวยๆ ควรเลือกมาเดือนตุลาคม-พฤศจิกายน ถ้าอยากดูใบเมเปิ้ลให้มาเดือนธันวาคม-มกราคม แต่ข้อระวังคือว่า ในช่วงฤดูฝนมักเกิดภัยธรรมชาติทางอุทยานฯ จึงกำหนดให้ปิดฤดูกาลท่องเที่ยวตั้งแต่ 1 มิถุนายน-30 กันยายน ช่วงนี้งดเที่ยวภูกระดึงไปก่อน

ที่ตั้ง ตำบลศรีฐาน อำเภอภูกระดึง จังหวัดเลย

สวนหินผางาม

สวนหินผางามอีกแหล่งท่องเที่ยวของจังหวัดเลยที่สวยงามไม่แพ้ที่ไหนๆ จนได้รับฉายาว่า “คุนหมิงเมืองเลย” ไปแล้ว สวนแห่งนี้มีลักษณะเป็นภูเขาหินปูนสลับซับซ้อนกันไปตามธรรมชาติสร้างสรรค์ขึ้นมาอย่างสวยงาม ดูแล้วคล้ายคุนหมิงของประเทศจีนอย่างไรอย่างนั้นเลย สันนิษฐานกันว่าในอดีตคงจะเป็นพื้นที่ของท้องทะเลมาก่อนและมีอายุมากกว่า 200 ปี บางช่วงเป็นหินที่มีขนาดสูง บางช่วงดูลึกลับตื่นเต้นคล้ายการผจญภัยอยู่ในเขาวงกต บางช่วงต้องมุดลอดโพรงถ้ำ แต่ก็จะมีต้นไม้นานาชนิด ต้นไม้หายาก และต้นไม้ยักษ์ ต้นปรงที่มีอายุหลายร้อยปีแทรกให้เห็นอยู่ด้วย ก่อนทางเข้าไปในสวนหินผางามเราจะผ่านพื้นที่เกษตรกรรมของชาวบ้านละแวกนี้ ผ่านป่าไม้ที่อุดมสมบูรณ์สลับกับผาหินเป็นช่วงๆ มีร่มไม้บังแสงแดดให้เรารู้สึกเย็นสบายตลอดระยะทาง เมื่อเราไต่บันไดขึ้นไปเรื่อยๆ ไม่ไกลนักก็จะพบจุดชมวิวเป็นระเบียงกว้างขวางแข็งแรงสามารถมองเห็นวิวโดยรอบได้ 180 องศาทีเดียว

ส่วนตรงจุดศูนย์บริการนักท่องเที่ยว นักกินทั้งหลายควรแวะเพราะจะมีร้านอาหารอีสานของแท้แบบต้นตำรับตั้งเรียงรายอยู่ มีร้ายขายของที่ระลึก ลานจอดรถ ห้องน้ำ ไว้บริการผู้เดินทางมาท่องเที่ยวที่นี่ด้วย ห่างจากสวนหินผางามประมาณ 2 กิโลเมตรจะเป็นน้ำตกเพียงดิน แวะไปสัมผัสความเย็นฉ่ำกันได้ นอกจากนั้น ยังมีสถานที่ท่องเที่ยวใกล้เคียงให้ชมอีกหลายแห่ง เช่น อุโมงค์ลานเพลิน 7 สี ป่าเฟิร์น หินยายหินตา เป็นต้น

ที่ตั้ง ตำบลปวนพุ อำเภอหนองหิน จังหวัดเลย

พระธาตุศรีสองรัก

พระธาตุศรีสองรัก โบราณสถานสำคัญของจังหวัดเลย และยังเป็นสัญลักษณ์และตราประจำจังหวัดเลยด้วย ตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำหมัน เป็นพระธาตุเก่าแก่ตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาด้วยรูปทรงแบบศิลปะล้านช้างตามแบบฉบับวัดในแถบลุ่มแม่น้ำโขง ความสูง 19 เมตร การสร้างพระธาตุนี้เพื่อเป็นสักขีพยานแห่งมิตรภาพไทย-ลาว เป็นสัญลักษณ์ความสัมพันธ์ระหว่างกรุงศรีอยุธยาและกรุงศรีสัตนาคนหุต (เวียงจันทน์) จึงมีลักษณะคล้ายคลึงกับพระธาตุหลวงที่มีรูปทรงลักษณะศิลปกรรมแบบล้านช้างในประเทศลาวด้วย ทั้งสองประเทศจึงได้ร่วมกันสร้างพระธาตุศรีสองรักขึ้นตรงกึ่งกลางระหว่างแม่น้ำน่านและแม่น้ำโขงซึ่งเป็นรอยต่อของสองราชอาณาจักร

เนื่องจากพระธาตุศรีสองรักไม่ได้สร้างขึ้นเพื่อเป็นพระบรมธาตุโดยตรง จึงไม่ได้มีอัฐิของผู้หนึ่งผู้ใดบรรจุอยู่ แต่ความศักดิ์สิทธิ์ของพระธาตุนี้มาจากการตั้งสัตยาธิษฐานที่จะไม่ล่วงล้ำดินแดนของกันและกัน และภายในองค์พระธาตุได้บรรจุพระพุทธรูป พระธรรมคัมภีร์ รวมถึงตำนานเรื่อง นายมั่นนายคง ที่ยอมทานชีวิตของตนเองเป็นข้าเฝ้าพระธาตุชั่วนิรันดร์ด้วย อีกทั้งด้านในวัดยังมีพระพุทธรูปปางนาคปรก ศิลปะทิเบต ซึ่งหัวนากปรกจะสร้างด้วยศิลา ส่วนองค์พระพุทธรูปสร้างด้วยทองสัมริด และทุกวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6 ชาวด่านซ้ายจะจัดงานสมโภชพระธาตุศรีสองรักขึ้น โดยนำต้นผึ้งและดอกผึ้งมาถวายองค์พระธาตุ นับเป็นประเพณีศักดิ์สิทธิ์ที่ปฏิบัติกันเป็นประจำทุกปี นักท่องเที่ยวเมื่อไปเยือนเมืองเลยจึงมักเดินไปกราบสักการะพระธาตุศรีสองรักกันด้วยเพื่อความเป็นสิริมงคลต่อชีวิตของทุกคน

ที่ตั้ง ตำบลด่านซ้าย อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย

วัดเนรมิตรวิปัสสนา

วัดเนรมิตรวิปัสสนาเดิมชื่อว่า วัดหัวนายูง เป็นวัดขนาดใหญ่ตั้งอยู่บนเนินเขา มองเห็นเด่นเป็นสง่า อยู่ตรงข้ามกับพระธาตุศรีสองรัก วัดแห่งนี้เป็นสถานที่ท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมที่สำคัญอีกแห่งของจังหวัดเลย ด้วยพระอุโบสถ เจดีย์ วิหารพระครูภาวนาวิสุทธิญาน อดีตเจ้าอาวาสที่มรณภาพไปแล้ว และประตูวัดก่อสร้างด้วยศิลาแลงทั้งหลัง ซึ่งเกิดจากจินตนาการสร้างสรรค์ของพระและเณร เป็นสถาปัตยกรรมที่งดงามมาก โดยได้นำศิลาแลงมาจากจังหวัดลำพูนและจังหวัดปราจีนบุรี พระอุโบสถศิลาแลงขนาดใหญ่ที่สุดในประเทศไทยถูกตกแต่งอย่างวิจิตรงดงามตามแบบศิลปะภาคกลาง ภายในเป็นที่ประดิษฐานของพระพุทธชินราชจำลอง มีเสาค้ำสวยงามเรียงรายตั้งแต่ทางเข้าจนถึงองค์พระ

นอกเหนือไปกว่านั้นยังมีภาพจิตรกรรมฝาผนังลวดลายอ่อนช้อยฝีมือช่างเขียนชาวด่านซ้าย เล่าเรื่องราวเกี่ยวกับพุทธประวัติ ภาพพระเวสสันดรชาดก และภาพทศชาติชาดกประดับอยู่โดยรอบ ซึ่งใช้เวลาวาดนานถึงแปดปีกว่าถึงจะแล้วเสร็จสมบูรณ์เป็นผลงานชิ้นเอกให้ได้เห็นเช่นทุกวันนี้ บริเวณพื้นที่โดยรอบวัดได้จัดตกแต่งสวนไว้อย่างร่มรื่นร่มเย็น นักท่องเที่ยวนิยมไปสักการะพระพุทธชินราชจำลอง อดีตเจ้าอาวาส ชมความสวยงามของวัดอยู่เสมอ และนอกจากนั้นวัดนี้ยังเป็นสถานปฏิบัติธรรมอีกแห่งของจังหวัดเลยด้วย

ที่ตั้ง อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย

อิ่มอร่อยเมืองเลย

• รสเลิศไข่กะทะ เมนูชวนชิม คือ โจ๊กหมูยอ หมูเด้ง ไข่กะทะ
• ขนมเบื้องเมืองเลย จานเอกคือขนมเบื้องญวน น้ำจิ้มรสเด็ดมาก
• เลยดานัง ร้านอาหารเวียดนามต้นตำรับที่อยู่คู่จังหวัดเลยมานานแสนนาน ต้องลอง แหนมเนือง เปาะเปี้ยะสด /ทอด กุ้งพันอ้อย ส้มตำลาว ของร้านนี้ลองแล้วจะติดใจ
• ร้านข้าวเปียกเส้น ร้านที่ขาประจำและขาจรต้องฝากท้องไว้ เมนูเด็ด ข้าวเปียกเส้นหรือก๋วยจั๊บญวนที่ถูกใจทั้งขาจรและขาประจำ
  

• ร้านมะกัน เมนูเด็ด ต้มเลือดหมู ขนมปังปิ้ง ไข่กะทะ
• หน่อยส้มตำ ตั้งอยู่ใจกลางเมืองเลย เน้นอาหารอีสานมีอาหารไทยแซมบ้าง เมนูต้องสั่ง ส้มตำ ห่อหมกปลาแม่น้ำโขง นอกจากห่อหมกปลาแล้ว ยังมีเมนูอื่นๆ ให้ลิ้มรสด้วย เช่น ขนมจีนบีบสด ปลาเผา คอหมูทอด เป็นต้น
• เฮือนหลวงพระบาง ร้านขึ้นชื่อของอำเภอเชียงคานที่ใครแวะไปต้องชิมอยู่ติดริมแม่น้ำโขง
• กาแฟนัว@เลย ร้านกาแฟที่ถูกโอบล้อมด้วยธรรมชาติที่สวยงามน่าไปนั่งดื่มชากาแฟปล่อยใจไปตามสายลมแสงแดด แถมมีมุมให้ถ่ายรูปเพียบๆ