ในยุคปัจจุบันคำว่า Soft Power ถูกหยิบมาพูดถึงมากมาย และคงทราบกันดีอยู่แล้วว่า Soft Power หรือพลังอ่อน ก็คือกลยุทธ์การสร้างความนิยมด้วยการชักจูง โน้มน้าว ให้ผู้อื่นคล้อยตาม โดยใช้เสน่ห์แห่งวัฒนธรรม หรือภาพลักษณ์ที่ดี เช่น วิถีชีวิต อาหารเครื่องดื่ม ศิลปะในรูปแบบต่างๆ ให้เข้ามาเป็นปัจจัยหลักทำให้เกิดความชื่นชม กระตุ้นให้เกิดการตัดสินใจและมีความพร้อมที่จะร่วมมือกัน โดยผู้รับอิทธิพลไม่รู้สึกถึงความยัดเยียด

ศาสตราจารย์ Joseph S. Nye, Jr. นักรัฐศาสตร์จาก Harvard University เจ้าของแนวคิด Soft Power อธิบายว่า ‘Soft Power’ คือความสามารถโน้มน้าวให้ผู้ถูกกระทำ เต็มใจทำตามสิ่งที่ผู้ใช้อำนาจต้องการ ด้วยวิธีการละมุนละม่อมที่ชวนให้คล้อยตาม ไม่ใช่การบังคับขู่เข็ญ

Soft Power จากประเทศไทยนั้นก็มีเอกลักษณ์อยู่ไม่น้อย ซึ่ง Global Soft Power Index เป็นดัชนีจากการสำรวจศักยภาพทางด้านซอฟต์เพาเวอร์ในทุกมิติของประเทศต่างๆ ทั่วโลก จำนวน 121 ประเทศ ในปี 2023 ที่ผ่านมาประเทศไทยอยู่ในอันดับที่ 41 ด้วยความโดดเด่นเรื่องอาหารการกิน ศิลปะวัฒนธรรม มรดกทางประวัติศาสตร์ ทรัพยากรธรรมชาติ ผู้คนยิ้มแย้มอัธยาศัยดี นับว่ามีอนาคตที่ดี ได้รับการพูดถึงด้วยภาษาที่หลากหลายมากขึ้น เพราะยังมีทุนทางวัฒนธรรมที่มีศักยภาพแฝงอยู่มากมาย

ซึ่งสำหรับประเทศไทยแล้วได้มีนโยบายสนับสนุน Soft Power โดยมุ่งส่งเสริมวัฒนธรรม 5F ให้กลายเป็นสินค้าส่งออกทางวัฒนธรรมสำคัญ ได้แก่ อาหาร (Food) ภาพยนตร์ (Film) แฟชั่น (Fashion) มวยไทย (Fighting) และ เทศกาลประเพณี (Festival) วันนี้เรามาดูพลัง Thailand Soft Power ที่ส่งอิทธิพลถึงประเทศเพื่อนบ้านกลุ่ม CLMV (กัมพูชา สปป.ลาว เมียนมา เวียดนาม) ว่ามีอะไรบ้าง

ละครไทย “พรหมลิขิต” พาขึ้นไทม์แมชชีนย้อนไปสู่ยุคกรุงศรีอยุธยา

เมื่อเดือนพฤศจิกายน 2566 ที่ผ่านมา มีภาพงานวิวาห์ของทายาทมหาเศรษฐีจากเมียนมา ทูน เท็ต วิน สเว (Thoon Htet Win Swe) และ แทน นู ซาน (Thae Nu San) จัดขึ้น ณ เมืองมัณฑะเลย์ สหภาพเมียนมา บรรยากาศภายในงานสวยงามสุดอลังการด้วยดอกไม้ฝีมือ Joe Rainforest ช่างจัดดอกไม้ชาวไทย ที่สร้างสรรค์ผลงานด้วย 3 คอนเซปต์ดังนี้ รอยประทับแห่งความรัก คำพยานแห่งศรัทธา และ รัศมีของดาวนิวตรอน ซึ่งก่อนหน้านี้ Joe Rainforest ได้อยู่เบื้องหลังงานหมั้นและงานแต่งสุดยิ่งใหญ่อลังการของเหล่าดารานักแสดงและผู้มีชื่อเสียงมากมาย อาทิ งานแต่งชมพู่ อารยา-น็อต, งานแต่งของลิเดีย-แมทธิว, ศรีริต้า-กรณ์ ณรงค์เดช, ก้อย รัชวิน-ตูน Bodyslam ถือว่าเป็นอีกหนึ่ง Soft Power ที่พร้อมเป็นตัวแทนผลิตภัณฑ์ไทยออกสู่เวทีการค้าโลก

อาหารไทยไปไกลระดับโลก

อีกหนึ่งอาวุธสำคัญในการขับเคลื่อน Thailand Soft Power คืออาหารไทย ซึ่งเป็นที่ชื่นชอบของผู้คนทั่วโลก เมื่อเดือนธันวาคม 2023 เวบไซต์ CNN Travel ซึ่งเป็นเวบไซต์ที่มีชื่อเสียงทางด้านอาหารได้จัดอันดับให้อาหารไทยเป็นอาหารที่ดีที่ดีสุดอันดับ 8 ของโลก และ Taste Atlas Awards 2023/2024 ได้ยกย่องให้อาหารไทย 5 เมนูอาหาร ได้แก่ ผัดกะเพรา ข้าวซอย แกงพะแนง ต้มข่าไก่ และแกงมัสมั่น ติดอันดับ 100 เมนูแรกอาหารที่ดีที่สุดในโลก และจัดอันดับให้ครัวไทยเป็นอันดับ 17 ใน 100 อันดับที่ดีที่สุดในโลก

สำหรับเพื่อนบ้านในกลุ่มประเทศ CLMV นั้นนิยมเลือกทานอาหารไทยให้เป็นมื้อพิเศษ อย่างเช่นเพื่อนบ้านชาวเวียดนาม ด้วยภาพลักษณ์ที่โดดเด่นทั้งด้านรสชาติ หน้าตาที่สวยงาม และความประณีตพิถีพิถันในการปรุง ซึ่งกลุ่มเป้าหมายของธุรกิจอาหารไทยในเวียดนามคือกลุ่มผู้บริโภคที่มีรายได้ปานกลางถึงสูง นอกจากนี้ประเทศไทยยังเป็นจุดหมายของนักเดินทางหลายๆ คน ที่มีเป้าหมายเพื่อลิ้มลองอาหารไทยโดยเฉพาะ ดังเช่น Youtuber ชาวเวียดนามรายหนึ่ง จากช่อง Uyen Ninh ที่มีผู้ติดตามกว่า 1.3 ล้านคน ได้โพสต์รีวิวการเดินทางมาชิมอาหารไทยที่ประเทศไทย และได้รับเสียงตอบรับที่ดีจากโลกออนไลน์เป็นอย่างมาก ผู้คนต่างแสดงความเห็นในแง่มุมเดียวกันคือสนับสนุนยกย่องให้อาหารไทยเป็นเมนูเด็ดที่สุดเท่าที่เคยสัมผัสมา

การจะสร้าง Soft Power นั้นนอกเหนือจากคุณภาพของสินค้าและบริการแล้ว การถ่ายทอดภาพลักษณ์ที่งดงามให้เป็นที่ยอมรับจากสายตาคนทั่วโลกนั้นจะต้องอาศัยจังหวะและเวลาที่เหมาะสม ซึ่งเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมของประเทศไทยนั้นค่อนข้างมีความเข้มแข็งหากแต่มีการปรับตัวไปตามยุคสมัย ดังนั้นการถ่ายทอด 5F ให้เป็นที่ประจักษ์แก่สายตาชาวโลกนั้นเป็นเรื่องที่สามารถทำได้ หากได้รับแรงสนับสนุนจากทุกภาคส่วน

ลูกค้าที่สนใจประกอบธุรกิจใน CLMV หรือประเทศเขตอนุภูมิภาคลุ่มแม่น้ำโขง (Great Mekong Subregion: GMS) ได้แก่ กัมพูชา ลาว เมียนมา และเวียดนาม ธนาคารไทยพาณิชย์มีสาขาต่างประเทศที่พร้อมจะดูแลและให้บริการ สนใจติดต่อ https://www.scb.co.th/en/corporate-banking/international-network.html

ขอบคุณข้อมูลดีๆ จาก : ธนาคารกัมพูชาพาณิชย์  ,  ธนาคารไทยพาณิชย์ สาขานครเวียงจันทน์   , ธนาคารไทยพาณิชย์  เมียนมา  และ   ธนาคารไทยพาณิชย์ สาขาโฮจิมินห์ซิตี้

ที่มา.

1.นิติราษฎร์ บุญโย. กรุงเทพธุรกิจ. “Soft Power คืออะไร และ Soft Power ของไทยมีอะไรบ้าง”.   Soft Power คืออะไร และ Soft Power ของไทย มีอะไรบ้าง (bangkokbiznews.com) (ค้นหาเมื่อ 24/11/2023)

2.สันทัด โพธิสา. Thai PBS. “Soft Power คืออะไร? รวม “ของไทย” ปังจริงในหมู่ชาวต่างชาติ”. Soft Power คืออะไร ? รวม “ของไทย” ปังจริงในหมู่ชาวต่างชาติ | Thai PBS NOW (ค้นหาเมื่อ 24/11/2023)

3.Set Source. “ธุรกิจ Soft Power ไทยในเวที Thailand Focus 2023”. ธุรกิจ Soft Power ไทย ในเวที Thailand Focus 2023 - ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย (set.or.th) (ค้นหาเมื่อ 24/11/2023)

4. DITP Think Thailand. “จุรินทร์ กับ เส้นทาง Soft Power ของไทย ผงาดในตลาดโลก”. จุรินทร์ กับ “เส้นทาง Soft Power ของไทย ผงาดในตลาดโลก” - DITP THINK THAILAND (ค้นหาเมื่อ 24/11/2023)

5.TNews. “กัมพูชา เตือนผู้ละเมิดลิขสิทธิ์ “พรหมลิขิต” พร้อมดำเนินการตามกฎหมาย”. กัมพูชา เตือนผู้ละเมิดลิขสิทธิ์ "พรหมลิขิต" พร้อมดำเนินการตามกฎหมาย (tnews.co.th) (ค้นหาเมื่อ 24/11/2023)

6.Creative Economy Agency. “Soft Power: The driving Force of Creative Economy”. Creative Economy Agency DATA & Statistics (cea.or.th) (Accessed 24/11/2023)

7.Champ Krissada. “เวียดนามคลั่งพรหมลิขิต แปลชื่อเต็มกรุงเทพฯ ตามนางเอก เกิดการสร้าง Soft Power มหาศาล”. เวียดนามคลั่งพรหมลิขิต แปลชื่อเต็มกรุงเทพฯตามนางเอก เกิดการสร้าง Soft Power มหาศาล - YouTube (ค้นหาเมื่อ 27/11/2023)

8.3 Plus News. “ทูตไทยเผยพรหมลิขิตฟีเวอร์ในเวียดนาม ทำคนแห่งเที่ยวไทย ยกเป็นซอฟต์พาวเวอร์ที่มีศักยภาพ”. 'ทูตไทย' เผย 'พรหมลิขิต' ฟีเวอร์ในเวียดนาม ทำคนแห่เที่ยวไทย ยกเป็นซอฟต์พาวเวอร์ที่มีศักยภาพ (ch3plus.com) (ค้นหาเมื่อ 27/11/2023)

9. กฤตภาส ศักดิษฐานนท์. “Global Soft Power Index 2023 ประเทศไทยอยู่ตรงไหนในแผนที่ซอฟต์เพาเวอร์โลก”. Global Soft Power Index 2023 ประเทศไทยอยู่ตรงไหน ในแผนที่ซอฟต์เพาเวอร์โลก - มติชนสุดสัปดาห์ (matichonweekly.com) (ค้นหาเมื่อ 27/11/2023)

10.TPSO. “สนค. หนุนร้านอาหารไทยในต่างแดนสร้างโอกาสเผยแพร่ Soft Power เสริมอุตสาหกรรมเกี่ยวเนื่องของไทย”. สนค. หนุนร้านอาหารไทยในต่างแดน “สร้างโอกาสเผยแพร่ Soft Power เสริมอุตสาหกรรมเกี่ยวเนื่องของไทย” | สำนักงานนโยบายและยุทธศาสตร์การค้า (tpso.go.th) . (ค้นหาเมื่อ 9/1/2024)

11.Teste Atlas. “100 Best Dishes in the World”. 100 Best Dishes in the World - TasteAtlas Awards 23/24 . (Accessed 9/1/2024)

12.Teste Atlas. “100 Best Cuisines in the World”. 100 Best Cuisines - TasteAtlas Awards 23/24 .  (Accessed 9/1/2024)

13.Uyen Ninh. “What I eat in Bangkok: Thai food that stole my heart”. What I eat in Bangkok: Thai food that stole my heart (youtube.com) . (Accessed 9/1/2024)