เรามักจะได้ยินคำกล่าวที่ว่า หากระยะเวลาลงทุนยิ่งมากขึ้น โอกาสการขาดทุนจะยิ่งน้อยลง และโอกาสสร้างผลตอบแทนที่ดีก็จะมีมากขึ้น อย่างไรก็ดี ผมมองว่า ผลตอบแทนที่ดีมากขึ้นในระยะยาว ต้องพิจารณาโอกาสและความเสี่ยงที่สินทรัพย์หรือกิจการนั้นมีในอนาคตด้วย โดยให้ความสำคัญทั้งตัวชี้วัดผลการดำเนินงานด้านการเงิน (Financial Measures) และตัวชี้วัดที่ไม่ใช่ด้านการเงิน (Non-financial Measures) อย่างการบริหารจัดการประเด็นด้านสิ่งแวดล้อม สังคม และธรรมาภิบาล หรือ ESG (Environment, Social and Governance) ที่มีนัยสำคัญ เป็นปัจจัยด้าน Non-financial ที่นักลงทุนไม่ควรมองข้าม เพราะหากบริหารจัดการ ESG ไม่ดีหรือไม่เหมาะสม อาจต้องเผชิญกับค่าใช้จ่ายทางกฎหมายหรือค่าใช้จ่ายจากปัญหาสิ่งแวดล้อมและสังคม ซึ่งหมายถึงต้นทุนทางการเงินที่เพิ่มขึ้น รวมถึงสูญเสียโอกาสทางธุรกิจอันเนื่องมาจากขาดนวัตกรรมที่สอดรับกับการเปลี่ยนแปลงของตลาดและความต้องการของลูกค้าที่ให้ความสำคัญกับความรับผิดชอบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อมมากขึ้น p>

การประเมินโอกาสและความเสี่ยงบนประเด็น ESG ในอนาคตนั้น นอกจากศึกษาข้อมูลที่สินทรัพย์หรือกิจการได้เปิดเผยไว้ ไม่ว่าจะเป็นในรายงานประจำปี รายงานความยั่งยืน หรือเว็บไซต์ของกิจการแล้ว เรายังพิจารณาเพิ่มเติมได้จาก ESG Rating หรือผลประเมินด้าน ESG ที่จัดทำขึ้นโดยผู้ให้บริการบุคคลที่สาม (Third Party) ซึ่งปัจจุบัน มีผู้ให้บริการหลายราย โดยผู้ให้บริการระดับโลกที่นักลงทุนคุ้นเคย อาทิ Bloomberg ESG Data, MSCI ESG Rating, Sustainalytics, Refinitiv ESG Rating, S&P Global ESG Score เป็นต้น ขณะที่ในไทย ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย (ตลท.) ก็มีการจัดทำ SET ESG Rating ในปี 2566 ที่ผ่านมา โดยประเมินคะแนน ESG ของบริษัทจดทะเบียนในไทยที่สมัครใจเข้าร่วมประเมิน ซึ่งการประเมินคะแนนนี้ยกระดับมาจากการประเมินที่ทำต่อเนื่องตั้งแต่ปี 2558 ในรูปแบบการประเมินว่าบริษัทจดเบียนนั้นเข้าข่ายหุ้นยั่งยืนหรือไม่เพียงอย่างเดียว

สำหรับ ESG Rating ที่ผู้ให้บริการจัดทำจะประเมินความสามารถของสินทรัพย์และกิจการในการบริหารจัดการทั้งความเสี่ยงและโอกาสด้านประเด็น ESG ที่มีนัยสำคัญ โดยกิจการหรือสินทรัพย์ที่มีผลการประเมินที่ดี มักจะมีคุณสมบัติสำคัญ คือ มีการเปิดเผยข้อมูลผลการบริหารจัดการประเด็น ESG ที่มีนัยสำคัญ มีระบบการจัดการความเสี่ยงบนประเด็น ESG ที่มีนัยสำคัญที่มีประสิทธิภาพ ไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับข้อโต้แย้ง หรือเหตุการณ์ความเสี่ยงที่เกี่ยวข้องกับ ESG รวมทั้งมีการกำกับดูแลที่เข้มแข็ง เข้าใจถึงความเสี่ยงและโอกาสด้าน ESG ที่สำคัญ

ทั้งนี้ ผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องที่สามารถใช้ประโยชน์จากข้อมูล ESG Rating ได้ ครอบคลุมดังนี้

1. นักลงทุนทั่วไป ที่มีความกังวลหรือสนใจเกี่ยวกับการบริหารจัดการประเด็น ESG ของกิจการหรือสินทรัพย์ที่ลงทุนอยู่
2. นักลงทุนสถาบัน ที่ต้องหาข้อมูลผลการดำเนินงานด้าน ESG ของกิจการ เพื่อนำไปพัฒนาผลิตภัณฑ์และบริการด้านการลงทุนที่สามารถตอบสนองความต้องการของลูกค้า รวมถึงประเมินผลกระทบทางการเงินจากประเด็น ESG ต่อการดำเนินงานระยะสั้นและระยะยาวได้
3. บริษัทที่ได้รับการประเมินหรือบริษัทที่สนใจบูรณาการประเด็น ESG ในการดำเนินธุรกิจ นำผลการประเมินหรือแนวทางการประเมินขององค์กรประเมินภายนอกมาพัฒนาปรับปรุงการบริหารจัดการและการเปิดเผยข้อมูลผลการดำเนินงานในประเด็น ESG ที่มีนัยสำคัญให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น
4. หน่วยงานกำกับ ที่ใช้ข้อมูลเพื่อตรวจสอบและประเมินกิจการหรือสิ่งที่ผู้จัดการลงทุนกล่าวอ้างเกี่ยวกับการใช้ปัจจัย ESG ในกระบวนการดำเนินธุรกิจและการลงทุน
5. ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียอื่นๆ เช่น ชุมชน หรือบุคคลทั่วไปที่ให้ความสำคัญกับประเด็น ESG เป็นต้น

เนื่องจากผู้ให้บริการ Third Party แต่ละรายมีวิธีการประเมิน (Methodology) และให้คะแนนที่แตกต่างกันไป ในส่วนของผู้ลงทุนทั่วไปนั้น อาจใช้ข้อมูล ESG Rating จากหลายแหล่ง เพื่อให้ได้เห็นมุมมองที่ครอบคลุมสำหรับใช้คาดการณ์ล่วงหน้าเกี่ยวกับปัจจัยที่จะมีอิทธิพลต่อประสิทธิภาพการเนินธุรกิจและทิศทางด้าน ESG ของบริษัทในอนาคต ซึ่งจะช่วยลดความเสี่ยงและเพิ่มโอกาสจากสินทรัพย์หรือกิจการที่ลงทุน ซึ่งจะนำไปสู่การลงทุนที่ยั่งยืนได้

องค์การเพื่อความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการพัฒนา (OECD) เผยแพร่ในรายงาน ESG Investing : Practces, Progress and Challenges โดยระบุว่า ในการประเมินคะแนน ESG นั้น บางบริษัทอาจจะได้ Rating อันดับต้นๆ ของผู้ให้บริการประเมินรายหนึ่ง แต่ได้คะแนนต่ำกว่าในผู้ประเมินรายอื่น ซึ่งประเด็นนี้ก็ขึ้นอยู่กับว่า ผู้ประเมินรายนั้นใช้ปัจจัยอะไรในการวัด ให้น้ำหนักกับปัจจัยใดอย่างไรบ้าง นอกจากนี้ยังขึ้นอยู่กับคุณภาพในการตัดสินของนักวิเคราะห์ และการวัดผลนั้นได้รับผลจากการเปิดเผยข้อมูลของบริษัทอย่างไร เป็นต้น

ขณะที่ สมาคมผู้เชี่ยวชาญด้านการลงทุนระดับสากล หรือ (CFA Institute) มีการเผยแพร่บทความ Do Better ESG Ratings Boost Bond Holders? โดยผู้เขียนบทความได้สร้างกลุ่มตัวอย่างบริษัทขนาดใหญ่ในสหรัฐฯ ที่มีการจัดอันดับ ESG และเสนอขายตราสารหนี้ต่อสาธารณะ โดยที่ตราสารหนี้ครบกำหนดไถ่ถอนในปี 2567 และ 2568 โดยคัดเลือกผู้ออกตราสารหนี้มา  10 ราย ใน 11 กลุ่มธุรกิจที่กำหนดไว้ใน S&P 500 โดยที่มีการนำผลตอบแทนมาปรับตามความเสี่ยงแล้ว ด้วยการหักลบอัตราผลตอบแทนพันธบัตรรัฐบาลสหรัฐฯ ที่ครบกำหนดใกล้เคียงกันออกจากอัตราผลตอบแทนตราสารหนี้ขององค์กรในปัจจุบัน การทดลองทำขึ้นช่วงวันที่ 6-7 เม.ย. 2566 และนำคะแนน ESG มาจาก Sustainanalytics 

ผลลัพธ์ที่ได้ คือ บริษัทที่มีคะแนน ESG ที่ดีกว่าค่าเฉลี่ย จะมีส่วนต่างเครดิตที่ดีขึ้น และการจัดอันดับ ESG ที่ดี ยังมีความสัมพันธ์กับผลตอบแทนที่สูงกว่า ดังนั้นก็อาจจะนำคะแนน ESG มาใช้เป็นอีกปัจจัยหนึ่งเพิ่มเติมในการประเมินความเสี่ยงด้านเครดิตของตราสารหนี้ได้  

สำหรับ SCB Wealth ในฐานะที่เราทำหน้าที่คัดเลือกผลิตภัณฑ์การลงทุนมานำเสนอลูกค้า เราก็มีการนำข้อมูล ESG Rating ของผลิตภัณฑ์การลงทุนต่างๆ มาเป็นปัจจัยหนึ่งในการคัดเลือกผลิตภัณฑ์ก่อนนำเสนอให้ลูกค้า โดยนอกจากการพิจารณา ESG Rating เราก็มีการตรวจสอบประเด็น ESG ของผู้ออกผลิตภัณฑ์ที่เป็นพันธมิตรด้วยวิธีการอื่นประกอบด้วย เช่น การส่งแบบสอบถามให้พันธมิตร การตรวจสอบข้อมูลจากหนังสือชวนฉบับเต็ม และการสัมภาษณ์ข้อมูลจากพันธมิตร เกี่ยวกับการใช้ ESG ในกระบวนการลงทุน (Investment Process) เพื่อประเมินคะแนน ESG โดยรวมอีกครั้ง  

เมื่อคะแนน ESG Rating มีส่วนแสดงถึงโอกาสและความเสี่ยงในอนาคตของสินทรัพย์ที่ลงทุนได้ ผมก็แนะนำให้ผู้ลงทุนพิจารณา ESG Rating ประกอบการตัดสินใจลงทุนเช่นเดียวกันครับ เช่น ถ้าท่านต้องการลงทุนกองทุนรวมหุ้นต่างประเทศกองทุนหนึ่ง ที่บริษัทหลักทรัพย์จัดการกองทุนรวม (บลจ.) ในไทยเสนอขาย โดยกองทุนนั้นมีกองทุนหลักเป็นกองทุนที่จดทะเบียนอยู่ในต่างประเทศ ท่านก็สามารถค้นหาข้อมูล ESG Rating ของกองทุนหลักในต่างประเทศได้ผ่าน Third Party บางรายที่ให้บริการข้อมูล ESG Rating โดยเผยแพร่ข้อมูลบางส่วนเป็นสาธารณะให้ผู้ลงทุนทั่วไปพิจารณาได้ เช่น MSCI และ Sustainanalytics ส่วนการพิจารณา ESG Rating ของบริษัทจดทะเบียนในไทยที่ท่านลงทุนอยู่ ก็สามารถก็พิจารณาได้จาก SET ESG Rating ครับ 

Source: 

• https://corpgov.law.harvard.edu/2022/08/24/esg-ratings-a-compass-without-direction/
• https://www.msci.com/esg-101-what-is-esg/esg-and-performance
• https://www.fidelity.com.hk/en/start-investing/learn-about-investing/esg-investing/esg-ratings
• https://www2.deloitte.com/cn/en/pages/risk/articles/what-is-esg-rating.html
• https://www.unpri.org/credit-risk-and-ratings/esg-in-credit-ratings-and-esg-ratings/11071.article
• https://www.investopedia.com/company-esg-score-7480372
• https://www.oecd.org/finance/ESG-Investing-Practices-Progress-Challenges.pdf

คำเตือน

• การลงทุนมีความเสี่ยง ผู้ลงทุนควรทำความเข้าใจลักษณะสินค้า เงื่อนไขผลตอบแทน ความเสี่ยง รวมถึงควรขอคำแนะนำเพิ่มเติมจากผู้ประกอบธุรกิจก่อนตัดสินใจลงทุน
• สอบถามรายละเอียดและข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ SCB Call Center โทร. 02-777-7777

โดยเนื้อหาดังกล่าวจัดทำโดยทีม SCB CIO Office 
คุณศรชัย สุเนต์ตา, CFA 
SCB Wealth Chief Investment Officer
รองผู้จัดการใหญ่ ผู้บริหารฝ่าย Investment Office and Product Function กลุ่มธุรกิจ Wealth
ธนาคารไทยพาณิชย์ จำกัด (มหาชน)
 จัดทำ ณ วันที่ 1 เม.ย. 2567